Lyme disease - what is it?

 Borelioza z Lyme, jest chorobą wywoływaną przez bakterię Borrelia, która jest przenoszona przez kleszcze z rodzaju Ixodes. Najczęstszym objawem infekcji jest rozszerzająca się czerwona wysypka, znana jako rumień wędrujący, która pojawia się w miejscu ukąszenia kleszcza około tygodnia później. Wysypka zazwyczaj nie jest swędząca ani bolesna. Około 70-80% zakażonych osób rozwija wysypkę. Dlaczego o tym piszemy? Gdyż jest to jedna z najgroźniejszych chorób, którą łatwo można się zarazić. Jak tego uniknąć? Jakie są konsekwencję? O tym i wielu najważniejszych aspektach piszemy poniżej!

 

Diagnoza i objawy boreliozy 

 Wczesna diagnoza może być trudna. Początkowe objawy mogą obejmować: 

• gorączkę, 
• bóle głowy,
• zmęczenie. 

Nieleczone objawy mogą dodatkowo powodować: 
 

• utratę zdolności poruszania jedną lub obiema stronami twarzy, 
• bóle stawów, 
• silne bóle głowy ze sztywnością karku,
• kołatanie serca. 

Miesiące lub lata później mogą wystąpić powtarzające się epizody bólu stawów i obrzęku. Czasami mogą pojawić się przeszywające bóle lub mrowienie w rękach i nogach. Pomimo odpowiedniego leczenia około 10 do 20% osób dotkniętych chorobą rozwija bóle stawów, problemy z pamięcią i zmęczenie przez co najmniej sześć miesięcy. 

 

Borelioza - przyczyny 

Borelioza przenoszona jest na ludzi przez ukąszenia zakażonych kleszczy z rodzaju Ixodes. Borelioza jest najczęstszą chorobą przenoszoną przez kleszcze na półkuli północnej. Szacuje się, że dotyka 300 000 osób rocznie w Stanach Zjednoczonych i 65 000 osób rocznie w Europie. Infekcje najczęściej występują wiosną i wczesnym latem. Borelioza została po raz pierwszy zdiagnozowana jako odrębny stan chorobowy w 1975 roku w Lyme, Connecticut. Pierwotnie mylono ją z młodzieńczym reumatoidalnym zapaleniem stawów. Bakteria została po raz pierwszy oficjalnie opisana w 1981 roku przez Willy'ego Burgdorfera. Przewlekłe objawy po leczeniu są dobrze opisane i znane jako „zespół choroby z Lyme” (PTLDS). PTLDS różni się od przewlekłej choroby z Lyme, terminu, który nie jest już wspierany przez naukowców i używany w różny sposób przez różne grupy. Niektórzy lekarze twierdzą, że PTLDS jest spowodowane długotrwałą infekcją. Szczepionka na boreliozę była sprzedawana w Stanach Zjednoczonych w latach 1998-2002, ale została wycofana z rynku. Trwają badania mające na celu opracowanie nowych szczepionek. 

 

Oznaki i objawy boreliozy

Rozszerzająca się wysypka jest pierwszym objawem około 80% infekcji z Lyme. Wysypka może wyglądać jak „rumień”, z czego około 80% przypadków jest w Europie i 20% przypadków w USA.  Choroba z Lyme może wpływać na kilka układów organizmu i wywoływać szeroki zakres objawów. Nie każdy z boreliozą ma wszystkie objawy, a wiele z nich nie jest specyficznych dla boreliozy, ale może wystąpić również z innymi chorobami.

Okres inkubacji od zakażenia do wystąpienia objawów wynosi zwykle od jednego do dwóch tygodni, ale może być znacznie krótszy (ograniczając się nawet do kilku dni) lub znacznie dłuższy (trwając przez miesiące do kilku lat). Objawy boreliozy najczęściej występują od maja do września na półkuli północnej, ponieważ za większość przypadków odpowiada stadium nimficzne kleszcza. Co ciekawe - infekcja bezobjawowa istnieje, ale występuje u mniej niż 7% zakażonych osób w Stanach Zjednoczonych. Zakażenia bezobjawowe mogą być znacznie częstsze wśród zakażonych w Europie. 

 

Wczesna zlokalizowana infekcja

Wczesna zlokalizowana infekcja może wystąpić, gdy infekcja nie rozprzestrzeniła się jeszcze po całym ciele. Dotyczy to tylko miejsca, w którym infekcja miała pierwszy kontakt ze skórą. Początkowym objawem około 80% infekcji z Lyme jest rumień wędrujący (EM) w miejscu ukąszenia kleszcza, często w pobliżu fałdów skórnych, takich jak pacha , pachwina lub tył kolana, na tułowiu , pod paskami odzieży, lub we włosach, uszach lub szyi dzieci.

Większość osób zakażonych nie pamięta, że ​​widziała kleszcza lub ugryzienie. Wysypka pojawia się zwykle w ciągu jednego lub dwóch tygodni po ugryzieniu i rozszerza się 2-3 cm dziennie do średnicy 5–70 cm (mediana 16 cm). Wysypka jest zwykle okrągła lub owalna, czerwona lub niebieskawa i może mieć uniesiony lub ciemniejszy środek. W około 80% przypadków w Europie wysypka stopniowo ustępuje od środka ku brzegom, prawdopodobnie tworząc wzór „rumienia”. Wysypka może być swędząca, rzadko jest bolesna, a nieleczona rozwija się w pełni w ciągu czterech tygodni.

Wysypce EM często towarzyszą również objawy choroby podobnej do wirusa, w tym zmęczenie, ból głowy, bóle ciała, gorączka i dreszcze, nudności lub problemy z górnymi drogami oddechowymi. Objawy te mogą również pojawić się bez wysypki. Borelioza może przejść do późniejszych etapów bez objawów skórnych, bądź zaburzeń organizmu.

Osoby z wysoką gorączką trwającą ponad dwa dni, lub u których inne objawy choroby wirusopodobnej nie ustępują pomimo leczenia antybiotykami w chorobie z Lymen należy zbadać pod kątem możliwych koinfekcje z innymi chorobami odkleszczowymi, takimi jak erlichioza i babeszjoza.
 
 

Borelioza - komplikacje

W ciągu kilku dni lub tygodni po wystąpieniu miejscowej infekcji bakterie Borrelia mogą rozprzestrzeniać się przez układ limfatyczny lub krwiobieg. W 10-20% nieleczonych przypadków wysypki EM rozwijają się w miejscach na całym ciele, które nie mają związku z pierwotnym ukąszeniem kleszcza. Często występują również przejściowe bóle mięśni i stawów. 

U około 10–15% nieleczonych osób borelioza powoduje problemy neurologiczne zwane neuroboreliozą. Wczesna neuroborelioza pojawia się zwykle w czasie 4–6 tygodni po ukąszeniu kleszcza i obejmuje pewną kombinację limfocytarnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia nerwu czaszkowego, radikulopatii i/lub jednonerwowego zapalenia wielonerwowego. Limfocytowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych powoduje charakterystyczne zmiany w płynie mózgowo-rdzeniowym (PMR) i może towarzyszyć mu przez kilka tygodni zmienny ból głowy oraz, rzadziej, zwykle łagodne objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, takie jak niemożność pełnego zgięcia szyi i nietolerancja na jasne światło. Po kilku miesiącach neuroborelioza może również objawiać się objawami otolaryngologicznymi. 

Zapalenie nerwu czaszkowego - w przypadku boreliozy najczęściej powoduje porażenie twarzy, upośledzając mruganie, uśmiechanie się i żucie po jednej lub obu stronach twarzy. Może również powodować przerywane, podwójne widzenie. Ból jest często opisywany jako niepodobny do innych odczuwanych wcześniej, ma charakter rozdzierający, migrujący, gorszy w nocy, rzadko symetryczny i często towarzyszy mu skrajne zaburzenia snu. Zdarza się, że neuroborelioza może obejmować zapalenie mózgu lub rdzenia kręgowego, z objawami takimi jak splątanie, nieprawidłowy chód, ruchy gałek ocznych lub wadliwa mowa, zaburzenia ruchu, zaburzenia planowania motorycznego lub drżenie ciała. 

 

Nieleczona Borelioza 

Po kilku miesiącach u osób nieleczonych mogą rozwinąć się przewlekłe objawy, które wpływają na wiele części ciała, w tym stawy, nerwy, mózg, oczy i serce. Choroba z Lyme występuje u około 60% nieleczonych osób, zwykle rozpoczyna się około sześciu miesięcy po zakażeniu. Z reguły dotyczy tylko jednego lub kilku stawów, często kolana lub ewentualnie biodra, innych dużych stawów lub stawu skroniowo-żuchwowego. Przebiega w ten sposób, że tworzy duży wysięk w stawie i obrzęk, ale generuje tylko łagodny lub umiarkowany ból. Bez leczenia obrzęk i ból zazwyczaj ustępują z czasem, ale okresowo powracają. Torbiele Bakera mogą tworzyć się i pękać. W niektórych przypadkach dochodzi do erozji stawów.

Ponadto przewlekłe objawy neurologiczne występują nawet u 5% nieleczonych osób. Może rozwinąć się neuropatia obwodowa lub polineuropatia, powodując nieprawidłowe odczucia ciała, takie jak drętwienie, mrowienie lub pieczenie, zaczynające się od stóp lub dłoni, aż czasem mogące uniemożliwić podniesienie w górę kończyn. 

Zespół neurologiczny zwany encefalopatią z Lyme wiąże się z osłabioną pamięcią i trudnościami poznawczymi, bezsennością, ogólnym złym samopoczuciem i zmianami osobowości. Jednak problemy takie jak depresja i fibromialgia są tak samo powszechne u osób z boreliozą, jak i w populacji ogólnej. 

Borelioza może powodować przewlekłe zapalenie mózgu i rdzenia przypominające stwardnienie rozsiane. Stan chorobowy może być postępujący i obejmować upośledzenie funkcji poznawczych, mgłę mózgową, migreny, problemy z równowagą, osłabienie pracy nóg, nieskoordynowany chód, porażenie twarzy, problemy z pęcherzem, zawroty głowy i ból pleców. W rzadkich przypadkach nieleczona choroba z Lyme może powodować nawet psychozę. Mogą wystąpić ataki paniki, lęk czy zachowania urojeniowe, w tym urojenia somatyczne, którym czasem towarzyszy depersonalizacja lub syndrom derealizacji, gdzie ludzie zaczynają czuć się oderwani od siebie lub od rzeczywistości.

 

Co wywołuje boreliozę? 

Borelioza wywoływana jest przez krętki, bakterie spiralne z rodzaju Borrelia. Krętki są otoczone przez peptydoglikany i wici wraz z zewnętrzną błoną podobną do bakterii Gram-ujemnych. Ze względu na ich podwójną błonę otoczki, bakterie Borrelia są często błędnie określane jako Gram-ujemne. Gatunki Borrelia związane z boreliozą są znane pod wspólną nazwą “Borrelia burgdorferi” i wykazują dużą różnorodność genetyczną. To kompleks gatunkowy składający się z 20 akceptowanych i trzech proponowanych genogatunków. 
Obecnie znanych jest osiem gatunków wywołujących boreliozę: 
 

• B. mayonii (występujące w Ameryce Północnej), 
• B. burgdorferi sensu stricto (Ameryka Północna i Europa),
• B. bissettiae (Ameryka Północna i Europa),
• B. afzelii (Eurazja), 
• B. garinii, (Eurazja),
• B. spielmanii,(Eurazja),
• B. lusitaniae (Eurazja).

 
Niektóre badania sugerują również, że B. valaisiana może czasami zarażać ludzi, ale gatunek ten nie wydaje się być istotną przyczyną choroby.

 

Borelioza i kleszcze

Cykl życiowy kleszcza składa się z trzech etapów, tj: larwa, nimfa i osobnik dorosły. W fazie nimfy kleszcze najczęściej przenoszą boreliozę i zwykle są najbardziej aktywne późną wiosną i wczesnym latem w regionach o łagodnym klimacie. W stadium dorosłym przeniesienie boreliozy z Lyme jest mniej powszechne ze względu na to, że dorosłe kleszcze mają mniejsze szanse na ugryzienie ludzi, ponieważ posiadają większe rozmiary i dlatego można je łatwo zobaczyć i usunąć. 

 

Borelioza i jej Transmisja

Borelioza jest klasyfikowana jako choroba odzwierzęca, ponieważ jest przenoszona na ludzi z naturalnego rezerwuaru. Większość infekcji wywoływana jest przez kleszcze w stadium nimfalnym, ponieważ są one bardzo małe i dlatego mogą żerować przez długi czas niezauważone. Kleszcze nimfowe są zazwyczaj wielkości ziarenka maku, czasami mają ciemną głowę i półprzezroczysty korpus. Kleszcze na ogół nabywają Borrelii od zarażonych małych ssaków, takich jak mysz białonoga, a czasami również od ptaków. 

 

Kleszcze mogą przenosić inne choroby

Kleszcze, które przenoszą B. burgdorferi na ludzi, mogą również przenosić kilka innych pasożytów, takich jak Babesia microti i Anaplasma phagocytophilum, które wywołują odpowiednio chorobę babeszjozę i ludzką anaplazmozę granulocytową (HGA). Wśród osób z wczesną boreliozą, w zależności od lokalizacji, 2–12% będzie miało również HGA, a 2–40% będzie miało babeszjozę. Kleszcze w niektórych regionach, w tym na terenach położonych wzdłuż wschodniego Bałtyku, również przenoszą wirusy wywołujące kleszczowe zapalenie mózgu. 

Koinfekcje komplikują objawy boreliozy, zwłaszcza diagnostykę i leczenie. Możliwe jest, że kleszcz przenosi jedną z koinfekcji, a nie Borrelię, co utrudnia diagnozę i czyni ją często nieuchwytną. 

 

Badania immunologiczne 

Ekspozycja na bakterię Borrelia podczas boreliozy prawdopodobnie powoduje długotrwałą i niszczącą odpowiedź zapalną, formę choroby autoimmunologicznej wywołanej przez patogen. Wytwarzanie tej reakcji może być spowodowane formą mimikry molekularnej, w której Borrelia unika zabicia przez układ odpornościowy, przypominając normalne części tkanek organizmu.

Przewlekłe objawy reakcji autoimmunologicznej mogą wyjaśniać, dlaczego niektóre  schorzenia utrzymują się nawet po usunięciu krętków z organizmu. To wyjaśnia dlaczego przewlekłe zapalenie stawów utrzymuje się po antybiotykoterapii.

 

Borelioza - jak zdiagnozować? 

Choroba z Lyme jest diagnozowana na podstawie objawów, obiektywnych wyników fizycznych, takich jak rumień wędrujący (EM) - wysypka, porażenie twarzy lub zapalenie stawów, historia możliwego narażenia na zakażone kleszcze i ewentualnie badania laboratoryjne. Osoby z objawami wczesnej choroby z Lyme powinny mieć pełne badanie skóry ciała w kierunku wysypki EM i ustalić, czy wysypki typu EM pojawiły się w ciągu ostatnich 1–2 miesięcy. Obecność wysypki EM i niedawna ekspozycja na kleszcze, tj. przebywanie na zewnątrz w prawdopodobnym środowisku kleszczy, gdzie borelioza jest powszechna, w ciągu 30 dni od pojawienia się wysypki są wystarczające do rozpoznania boreliozy - żadne potwierdzenie laboratoryjne nie jest potrzebne ani zalecane. 

Większość osób zakażonych nie pamięta kleszcza lub momentu ugryzienia, a wysypka EM nie zawsze występuje. W przypadku braku wysypki, czy rumienia diagnoza boreliozy zależy od potwierdzenia laboratoryjnego. Bakterie wywołujące boreliozę są trudne do zaobserwowania bezpośrednio w tkankach organizmu.
 
 

Badania laboratoryjne na boreliozę 

Testy na obecność przeciwciał we krwi metodą ELISA i Western blot to najszerzej stosowana metoda diagnostyki boreliozy. Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) zaleca dwupoziomowy system zbadania - najpierw przeprowadza się czuły test ELISA, a jeśli jest pozytywny lub niejednoznaczny, przeprowadza się bardziej specyficzny test Western blot.

Układ odpornościowy potrzebuje trochę czasu, aby wytworzyć przeciwciała w ilości wystarczającej na wykrycie choroby podczas badania. Po wystąpieniu zakażenia boreliozą przeciwciała typu IgM i IgG zwykle można wykryć odpowiednio w 2–4 tygodniu i 4–6 tygodniu od ugryzienia przez kleszcza.
 
 

Zwierzęta jako czynnik Boreliozy 

Zapobieganie boreliozie jest ważnym krokiem w utrzymaniu bezpieczeństwa psów na obszarach endemicznych. Dostępna jest edukacja profilaktyczna i szereg środków zapobiegawczych. Po pierwsze, dla właścicieli psów, którzy mieszkają w pobliżu obszarów, na których często występują kleszcze, rutynowe szczepienia ich psów są ważnym krokiem.

Innym ważnym środkiem zapobiegawczym jest stosowanie trwałych akarycydów, takich jak miejscowe repelenty lub pestycydy zawierające triazapentadieny (Amitraz), fenylopirazole (Fipronil) lub permetrynę (pyretroidy). Te akarycydy są skierowane przede wszystkim na dorosłe stadia kleszczy przenoszących boreliozę i zmniejszają liczbę aktywnych reprodukcyjnie kleszczy w środowisku. Skład tych preparatów są dostępne w różnych formach w tym nakrapiania, sprayów, proszków, impregnowanych kołnierzy, roztworów i szamponów.

Badanie fizykalne psa na obecność kleszczy jest ważnym środkiem zapobiegawczym w zapobieganiu boreliozie. Kluczowe miejsca do zbadania to głowa, szyja i uszy.  U psów poważne długoterminowe chorowanie może skutkować chorobą kłębuszków nerkowych, która może prowadzić do uszkodzeń nerek. Psy mogą również cierpieć na przewlekłą chorobę stawów, jeśli Borelioza nie jest leczona. Jednak większość przypadków boreliozy u psów skutkuje całkowitym wyzdrowieniem - często bez leczenia antybiotykami. W rzadkich przypadkach borelioza może być śmiertelna zarówno dla ludzi, jak i psów.

 

Jak zapobiegać boreliozie? 

Ukąszeniom kleszczy można zapobiegać, unikając lub skracając czas przebywania w prawdopodobnych siedliskach kleszczy oraz podejmując środki ostrożności podczas wchodzenia i wychodzenia z jednego z nich. Większość infekcji u ludzi jest powodowana przez ukąszenia kleszczy między kwietniem, a wrześniem.

Kleszcze preferują wilgotne, zacienione miejsca w lasach, krzewach, wysokich trawach, ściółce lub stosach drewna. Gęstość kleszczy jest zwykle najwyższa w lasach oraz trawnikach. Larwy i nimfy kleszczy występują często również w miejscach gniazdowania myszy, wśród kamieni i kłodach drewna. Larwy i nimfy zwykle czekają na potencjalnych żywicieli na liściach lub trawach blisko ziemi z wyciągniętymi przednimi łapkami - kiedy żywiciel ociera się o jego kończyny, kleszcz szybko przywiera i wspina się na żywiciela, szukając miejsca na skórze do ugryzienia.

W okolicach swojego domu możesz zadbać o neutralizację potencjalnych miejsc zakażeń. Czynności związane z unikaniem kleszczy wokół domów obejmują prace na podwórku, oczyszczanie zarośli, ogrodnictwo, ograniczone zabawy na podwórku i ograniczone wpuszczanie do domu psów lub kotów, które wędrują na zewnątrz w obszarach zalesionych lub trawiastych. W parkach często zdarzają się ukąszenia kleszczy podczas wędrówek lub biwakowania. Chodzenie po skoszonym trawniku lub środku ścieżki bez dotykania sąsiedniej roślinności jest mniej ryzykowne niż siedzenie na kłodzie lub kamiennej ścianie. 

Dodatkowo zaleca się spryskiwanie ubrań, butów i sprzętu kempingowego, takiego jak namioty, plecaki i śpiwory, 0,5% roztworem permetryny i wieszanie ich do wyschnięcia przed użyciem. Permetryna jest bezwonna i bezpieczna dla ludzi, ale wysoce toksyczna dla kleszczy. Po pełzaniu po tkaninie poddanej działaniu permetryny przez zaledwie 10-20 sekund, nimfy kleszczy stają się podrażnione i odpadają lub umierają. Buty i skarpetki z zakrytymi palcami poddane działaniu permetryny zmniejszają 74-krotnie liczbę ugryzień nimf, które mają pierwszy kontakt z butem osoby, która również ma na sobie szorty, ponieważ nimfy zwykle atakują blisko ziemi.

Lepszą ochronę można uzyskać, wsuwając spodnie poddane działaniu permetryny do “oznaczonych” skarpetek. Dobrze jest także włożyć koszulę z długim rękawem  do spodni, aby zminimalizować szczeliny, przez które kleszcz może przedostać się do skóry. Jasne ubranie może ułatwić dostrzeżenie kleszczy i usunięcie ich przed ukąszeniem. Stwierdzono, że mundury wojskowe i pracowników zewnętrznych traktowane permetryną zmniejszają liczbę przypadków ukąszeń o 80-95%. Ochrona permetrynowa wystarcza na kilka tygodni noszenia i prania. Permetryny nie należy stosować na ludzką skórę, bieliznę lub koty. 

 

Antybiotyki profilaktyczne

Ryzyko przeniesienia zakażenia wzrasta wraz z czasem trwania przyczepionego kleszcza. Bakterie, które powodują przemieszczanie się boreliozy z wnętrza kleszcza do jego śliny, wymagają od 36 do 48 godzin przyczepienia do skóry. Jeżeli dojdzie do ukąszenia przez kleszcza, który jest chory, to po jego usunięciu należy podać pojedynczą dawkę doksycykliny w ciągu 72 godzin, gdyż znacząco może zmniejszyć to ryzyko boreliozy. 

 

Szczepienia 

Szczepionka przeciwko boreliozie, oparta na zewnętrznym białku powierzchniowym A (ospA) B. burgdorferi, została opracowana przez SmithKline Beecham. W badaniach klinicznych z udziałem ponad 10 000 osób stwierdzono, że szczepionka o nazwie LYMErix nadaje ochronną odporność na Borrelia u 76% dorosłych i 100% dzieci z jedynie łagodnymi lub umiarkowanymi i przemijającymi działaniami niepożądanymi. LYMErix został zatwierdzony na podstawie tych prób przez Food and Drug Administration (FDA) w dniu 21 grudnia 1998 roku.

Po zatwierdzeniu szczepionki, jej wejście do praktyki klinicznej było powolne z różnych powodów, w tym z kosztów, które często nie były refundowane przez firmy ubezpieczeniowe. Następnie, setki osób zaszczepionych zgłosiło, że rozwinęły autoimmunologiczne i inne skutki uboczne. Wsparte przez niektóre grupy poparcia, przeciwko GlaxoSmithKline wniesiono szereg pozwów zbiorowych, twierdząc, że szczepionka spowodowała różne problemy zdrowotne. Twierdzenia te zostały zbadane przez FDA i Centers for Disease Control, które nie znalazły związku między szczepionką, a schorzeniami autoimmunologicznymi. 

 

Leczenie boreliozy 

Podstawowym leczeniem są antybiotyki. Specyficzne podejście do ich stosowania zależy od osoby dotkniętej chorobą i stadium w którym się znajduje. W przypadku większości osób z wczesną, zlokalizowaną infekcją, doustne podanie doksycykliny jest powszechnie zalecane jako pierwszy wybór, ponieważ jest ona skuteczna nie tylko przeciwko bakteriom Borrelia, ale także wielu innym chorobom przenoszonym przez kleszcze.

Osoby przyjmujące doksycyklinę powinny unikać ekspozycji na słońce ze względu na większe ryzyko oparzeń słonecznych. Doksycyklina jest przeciwwskazana u dzieci poniżej 8 roku życia oraz kobiet w ciąży lub karmiących piersią - alternatywami dla doksycykliny są amoksycylina, aksetyl cefuroksymu i azytromycyna. Azytromycyna jest zalecana tylko w przypadku nietolerancji innych antybiotyków. 

Standardowe leczenie zapalenia tkanki łącznej za pomocą cefaleksyny, nie jest przydatne w chorobie z Lyme. Gdy nie jest jasne, czy wysypka jest spowodowana boreliozą lub zapaleniem tkanki łącznej, zaleca się leczenie cefuroksymem lub amoksycyliną/kwasem klawulanowym, ponieważ są one skuteczne przeciwko obu infekcjom. Osoby z wczesną lub późną chorobą z Lyme mogą mieć chorobę serca, boreliozowe zapalenie stawów lub objawy neurologiczne, takie jak porażenie twarzy, radikulopatia, zapalenie opon mózgowych lub neuropatia obwodowa. W takich przypadkach jako leczenie pierwszego wyboru zaleca się dożylne podanie ceftriaksonu.

 

Czy Boreliozę można wyleczyć? 

Typowy pierwszy objaw boreliozy, rumień wędrujący (EM), ustępuje w ciągu kilku tygodni nawet bez leczenia. Jednak u osób nieleczonych infekcja często rozprzestrzenia się na układ nerwowy, serce lub stawy, prawdopodobnie powodując trwałe uszkodzenie tkanek ciała.

Najlepsze perspektywy mają osoby, które otrzymają zalecaną antybiotykoterapię w ciągu kilku dni od pojawienia się początkowej wysypki EM. Powrót do zdrowia może nie być całkowity lub natychmiastowy. Odsetek osób osiągających pełne wyzdrowienie wzrasta z około 64–71% pod koniec leczenia z powodu wysypki EM do około 84–90% po 30 miesiącach.

Niepowodzenie leczenia, czyli utrzymywanie się pierwotnych lub pojawienie się nowych objawów choroby, występuje tylko u nielicznych osób. ​​Pozostali ludzie są uważani za wyleczonych, ale nadal odczuwają subiektywne objawy, np. bóle stawów, mięśni lub zmęczenie. Objawy te są zwykle łagodne i nie powodują niepełnosprawności. 

Osoby leczone dopiero po ustaleniu objawów układu nerwowego mogą doświadczyć problemów neurologicznych, oprócz objawów subiektywnych. W Europie średnio 32–33 miesiące po początkowych objawach Boreliozy nadal istniały problemy neurologiczne. Badania wskazują, że nawet 5 lat po leczeniu neuroboreliozy, utrzymujące się objawy występowały rzadziej u dzieci (15%) niż u dorosłych (30%), a w tym drugim przypadku rzadziej wśród osób leczonych w ciągu 30 dni od pierwszego objawu (16%) niż wśród leczonych później (39%).

Wśród osób z utrzymującymi się objawami, 54% miało ograniczoną codzienną aktywność, a 19% z nich było na zwolnieniu chorobowym lub posiadały niezdolność do pracy. Borelioza bugdorferi i leczenie boreliozy może być trudne. W zależności o stadium choroby może ona wykazywać szereg objawów klinicznych. Ryzyko zakażenia zwiększa się w okresie wiosna-jesień. To choroba, która może doprowadzać do porażenia nerwów czaszkowych, zanikowe zapalenie skóry kończyn, zaburzenia pamięci, czy powodować inne przewlekłe zanikowe zapalenie skóry oraz objawy skórne. Samo usunięcie kleszcza to nie wszystko. Pamiętajmy, że profilaktyka boreliozy jest znacznie lepsza, niż jej leczenie. Dbajmy o siebie, a w razie gdy nastąpi ukąszenie kleszcza, czy zaistnienia niepokojących objawów - udajmy się do lekarza.


Suplementy mogące zmniejszyć skutki boleriozy:

NORSA PHARMA Nucleozin Complete (Kompleks nukleotydów) 60 Kapsułek


HEALTH LABS MemoryMe (Poprawa pamięci) 90 Kapsułek


Himalaya Rumalaya Forte (Stawy) 60 Tabletek


 

Źródła: 

1. https://www.cdc.gov/lyme/index.html
2. https://www.nhs.uk/conditions/lyme-disease/
3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lyme-disease/symptoms-causes/syc-20374651
4. https://www.healthline.com/health/lyme-disease