Cynk i selen – skuteczne w walce z problemami z tarczycą

CYNK I SELEN – SKUTECZNE W WALCE Z PROBLEMAMI Z TARCZYCĄ

W chwili obecnej problemy z prawidłową pracą tarczycy należą do najpowszechniejszych chorób jednostkowych i jest to temat znany wielu lekarzom. Naukowcy ustalili, że czy tego chcemy czy nie, to choroba tarczycy ma w dużej mierze również związek z brakiem odpowiednich składników mineralnych w diecie, w szczególności bohaterów dzisiejszego artykułu tj. selenu oraz cynku, których niedobór prowadzi do poważnej dysfunkcji organizmu.

Jak się okazuje, cynk i selen pełnią ważną rolę przy prawidłowej pracy tarczycy, ponieważ ich obecność w codziennej diecie wspomaga jej pracę.

Czym jest selen? Co to jest cynk? Jak działa tarczyca? Jakie są skutki takich sytuacji jak niedobór selenu czy niedobór cynku w organizmie i w jaki sposób wpływa to na tarczycę? W jakich artykułach znajdziemy selen, a w jakich cynk? Na te i inne pytania odpowiedź znajdziecie w poniższym artykule.

CZYM JEST SELEN?

Selen to pierwiastek, który w największych ilościach występuje właśnie w tarczycy, a tym samym jego suplementacja jest niezwykle ważna przy dolegliwościach z nią związanych. Selen jest gromadzony w jednym z enzymów tarczycy tzw. peroksydazie glutationowej, a jego rolą jest przede wszystkim ochrona tarczycy przed nieustannym stresem oksydacyjnym, który stanowi efekt uboczny wytwarzania hormonów t3 i t4.

Selen obecny jest również w dejodynazach, czyli enzymach umiejscowionych w wątrobie, podwzgórzu oraz tarczycy, które dejodynują t4 (tyroksynę) do aktywnej formy, czyli t3 (trijodotyroniny). Jednym słowem jego udział w procesach zachodzących w tarczycy jest wyraźny.

Z przeprowadzonych badań wynika, że osobom, u których wdrożono suplementację selenem, stan zapalny związanych z chorobą hashimoto uległo stanowczemu zmniejszeniu.

Oprócz korzystnego działania na tarczycę, właściwa ilość selenu w organizmie wpływa na:

· Stabilność i dobre funkcjonowanie układu odpornościowego.

· Bezpieczną i prawidłową produkcję komórek plemników.

· Utrzymanie zdrowych włosów i paznokci.

Najlepsza, bo najlepiej wchłanianą i skuteczną formą suplementacji selenu jest selenometionina. Jeśli chodzi o dawkę, przyjmuje się, że skuteczna wielkość to najczęściej 200 mcg selenu na dobę, przy czym nie jest to dawka uniwersalna dla każdej osoby, ponieważ wszystko jest kwestią indywidualnych potrzeb. Niemniej trzeba pamiętać, że istnieje cienka linia pomiędzy dawką właściwą, a dawką szkodliwą u danej osoby, zatem zanim zaczniemy stosować suplementację selenem, koniecznie skonsultuj się z lekarzem, aby nie przekroczyć właściwego poziomu. Oznacza to, że wymiar dawki przy suplementacji jest kluczowy.

CZYM JEST CYNK?

Cynk to pierwiastek, który wykazuje udział w procesie syntezy hormonów tarczycy na całej długości osi hpt, czyli podwzgórze-przysadka-tarczyca m.in. Jest elementem proteaz cynkowych uczestniczących w syntezie hormonu podwzgórza, tyreoliberyny (trh), stanowi składnik białek tj. Cynkoproteid, których rolą jest ochrona komórek tyreotropowych przed nadmierną stymulacją trh.

Cynk usprawnia takie procesy jak metabolizm białek i węglowodanów, dba o prawidłową pracę układu krwionośnego, kostnego, ale i rozrodczego. Wśród zalet cynku wymienia się również to, że zapobiega chorobom skóry, wypadaniu włosów czy przyśpiesza gojenie się ran. Ponadto cynk poprawia zdolności psychofizyczne, zapobiega demencji starczej, a co istotne przy trudach dnia codziennego, zwiększa też odporność na stres. Połączenie witaminy C z cynkiem, stanowi świetne remedium na zakażenia wirusowe.

W przypadku niewłaściwej ilości cynku, w pierwszej kolejności powinniśmy kupić produkty i artykuły spożywcze, w którym jest go najwięcej, w tym też witaminy. Badania wykazały, że suplementacja cynku w formie tabletek lub innych specyfików ma rację bytu wyłącznie w sytuacji, gdy nie mamy, jak dostarczyć tego pierwiastka w pożywieniu lub jeśli jego deficyt jest znaczący. Jako, że zalecaną dawką jest 25 mg cynku na dobę, przed kupnem suplementów warto sprawdzić formę cynku, ponieważ najlepiej przyswajalne dla organizmu są organiczne związki cynku, takie jak chelaty aminokwasowe.

CZYM JEST TARCZYCA I JAK DZIAŁA?

Tarczyca to narząd mając postać podobną do motyla, a znajdujący się
w okolicy szyi. Tarczyca składa się z dwóch płatów połączonych cieśnią, a co istotne jej wielkość w organizmie człowieka zależna jest m.in. od takich elementów jak płeć, waga oraz predyspozycja w zakresie podaży jodu. Należy pamiętać jednak, że tarczyca rośnie wraz z rozwojem i dojrzewaniem człowieka, a tym samym u dorosłego człowieka może osiągnąć masę od 10 g - do 20 g.

Jednym z najważniejszych zadań tarczycy jest produkcja hormonów tj. Tyroksyny (t4) i trójjodotyroniny (t3), które obok krwi i wraz z nią są transportowane po całym ciele. Produkowane hormony mają wpływ na pracę tak naprawdę całego naszego organizmu, zaczynając od kwestii żywnościowych, a kończąc na wewnętrznej temperaturze ciała.

Chcąc wyodrębnić zadania, za które odpowiadają powyższe hormony, należy wskazać, że:

§ odpowiadają za przemianę materii, w ten sposób, że za ich pomocą wzrasta poziom zużycia tlenu, przy jednoczesnym wytwarzaniu ciepła,

§ uczestniczą w skurczach mięśnia sercowego oraz napięcia rozkurczowego,

§ aktywują ośrodek oddechowy oraz przewód pokarmowy m.in. poprzez wzrost intensywności metabolizmu,

§ wspomagają pracę układu nerwowo – mięśniowego i układ wewnątrzwydzielniczego,

§ mają duży wpływ na rozwój płodu, przechodząc poprzez łożysko do 12 tygodnia życia płodu, ponieważ to do ich zadań należy kontrolowanie rozwoju płodu, w szczególności rozwoju płatów mózgowych.

NIEDOCZYNNOŚĆ I NADCZYNNOŚĆ TARCZYCY ORAZ CHOROBA HASHIMOTO

Jako, że wspomnieliśmy już, jak ważna jest tarczyca, należy uzmysłowić sobie, jak bardzo poważna w skutkach jest niedoczynność tarczycy, ale też i nadczynność tarczycy.

Niedoczynność tarczycy to sytuacja, w której organizm nie wydziela wystarczającej ilości właściwych hormonów tj. T3 i t4 lub też ma ich za mało. Z kolei nadczynność tarczycy to stan, w którym ilość wyżej wspomnianych hormonów w całym organizmie jest ponad wskazaną normę.

Nadczynność tarczycy w większości przypadków jest spowodowana wystąpieniem guzków toksycznych oraz zapaleniem tarczycy.

Wśród najczęstszych objawy nadczynności tarczycy z tego tytułu wymienia się w szczególności:

§ wrażenie gorąca,

§ problemy ze wzrokiem,

§ brak koncentracji,

§ niezamierzoną utratę masy ciała,

§ obniżony nastrój jak również,

§ biegunki.

Natomiast zapalenie tarczycy może być także źródłem niedoczynności tarczycy, która może wynikać również z niewłaściwej ilości jodu, przede wszystkim wśród młodzieży. Innym powodem niedoczynności tarczycy mogą być genetycznie wrodzone zaburzenia.

Do częstych symptomów jeśli chodzi o niedoczynność tarczycy zalicza się np.:

§ ciągłe zmęczenie,

§ wrażenie zimna,

§ bóle mięśni,

§ suchość skóry,

§ wypadanie włosów,

§ kłopoty z pamięcią,

§ przytycie,

§ a także utrudnione zajście w ciążę,

§ zaparcia.

Warto zaznaczyć, że to schorzenie tarczycy zdarza się zdecydowanie częściej niż pozostałe choroby związane z opisywanym narządem.

Choroba hashimoto to znana i prawdopodobnie najczęstsza dysfunkcja tarczycy. Hashimoto to rodzaj schorzenia autoimmunologicznego związany z zaburzeniami układu odpornościowego. Podczas choroby hashimoto układ działa w ten sposób, że organizm zamiast podejmować działania mające na celu ochronę przed infekcją, wytwarza stan zapalny we własnych tkankach i tym samym „atakuje sam siebie”. Ten stan zapalny tarczycy co do zasady trwa długo bardzo i w efekcie prowadzić może do niedoczynności tarczycy. Jako ciekawostkę warto przytoczyć, że w medycynie zakłada się, że choroba hashimoto to rodzaj choroby bezobjawowej, a oznacza to zatem, że nie występują jednoznaczne objawy pozwalające stwierdzić, że dana grupa pacjentów cierpi na hashimoto.

CZYM GROZI NIEDOBÓR CYNKU? CO POWODUJE NIEDOBÓR SELENU?

W przypadku obu pierwiastkach stan ich niedoboru jest bardzo niebezpieczny dla organizmu.

Badania naukowe potwierdziły, że niedobór cynku prowadzi m.in.:

§ Do uszkodzeń nabłonka układu oddechowego

§ zmniejszenia liczby komórek odpornościowych.

Jako inne „efekty” niedoboru cynku wymienia się:
 

• utratę włosów,
• ograniczony apetyt,
• zaburzony węch i smak,
• zmęczenie,
• słabszą odporność na stres.

Jeśli chodzi o tarczycę najważniejsze jest to, że w przypadku niedoboru cynku lub jego całkowitej nieobecności tarczyca nie jest w stanie zmienić nieaktywny hormon t4 w aktywny hormon t3, a tym samym prawidłowo funkcjonować.

Z kolei niedobór selenu ma charakter rakotwórczy tzn. Niewłaściwy poziom stężenia w organizmie powoduje, że łatwo komórkom nowotworowym doprowadzić do celu, bo ryzyko nowotworu wzrasta około 40-krotnie.

Jeśli chodzi o tarczycę, to brak selenu powoduje zahamowanie aktywności peroksydazy glutationowej, co w efekcie prowadzi do powstania w komórkach tarczycy dużej ilości nadtlenku wodoru, czyli związku chemicznego niezwykle niebezpiecznego dla tarczycy.

SELEN I CYNK – GDZIE ZNALEŹĆ?

Artykuły zawierające selen to przede wszystkim takie jak:

§ orzechy włoskie,

§ siemię lniane,

§ jajka,

§ szpinaku,

§ płatki owsiane

To na tych artykułach powinniśmy się skupić, ponieważ są one najbogatszym źródłem selenu i zawierają go najwięcej. Nie wolno jednak zapomnieć, aby nie doprowadzić do nadmiernej ilości selenu, czyli selenozy.

W przypadku cynku, za jego najbogatsze źródło uważa się:

§ mięso,

§ owoce morza, a w szczególności ostrygi,

§ jajka,

§ ziarna słonecznika, sezamu,

§ zielone warzywa liściaste.

§ także kraby.

Często wiele produktów zawiera selen i cyk ale w niewielkiej ilości.

CYNK I SELEN – CZY MOŻNA ŁĄCZYĆ?

Temat łączenie selenu i cynku był przedmiotem badań, w wyniku których wykazano, że brak jest przeciwskazań, które wskazywałyby, że oba te pierwiastki tj. selen i cynk wzajemnie się wykluczają. Liczne badania potwierdziły, że w większym stopniu, selen i cynk wzajemnie się uzupełniają i są od siebie zależne. Jest to zarówno dobra, ale i zła wiadomość, ponieważ niedobór jednego z nich tj. Cynku albo selenu może zakłócać działanie drugiego, podobnie jak nadmiar obu pierwiastków. Złotym środkiem w tej sytuacji jest stosowanie zbilansowanej, odpowiednio dobranej diety, która zawiera oba pierwiastki we właściwej dla nas ilości czy też środków produkowanych na bazie cynku i selenu oraz witaminy. W obu przypadkach lepiej uprzednio skonsultować się ze specjalistą, szczególnie jest to zalecane dla osób cierpiących na inne schorzenia i osób, które wcześniej nie stosowały jakiejkolwiek suplementacji.

THORNE Selenomethionine (Selen) - 60 kapsułek wegetariańskich



SEEKING HEALTH Zinc Carnosine (Karnozyna Cynkowa) 60 kapsułek wegetariańskich



JARROW FORMULAS Zinc Balance (Cynk) - 100 kapsułek


 

Skorzystaj ze zniżki:

Źródła:

1. Wu q, rayman mp, lv h et al.: low population selenium status is associated with increased prevalence of thyroid disease. J clin endocrinol metab 2015; 100: 4037-4047.

2. Krysiak r, okopien b: the effect of levothyroxine and selenomethionine on lymphocyte and monocyte cytokine release in women with hashimoto’s thyroiditis. J clin endocrinol metab 2011; 96: 2206-2215.

3. Contempré b, de escobar gm, denef jf et al.: thiocyanate induces cell necrosis and fibrosis in selenium- and iodine-deficient rat thyroids: a potential experimental model for myxedematous endemic cretinism in central africa. Endocrinology 2004; 145: 994-1002.

Badania:

1. Https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmc4365008/

2. Https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmc5068745/

Autor:

Patryk Chodyniecki Pasjonat kulturystyki, pływania oraz sportów walki. Od ponad 10 lat uprawia amatorsko sporty siłowe, które lubi łączyć na zmianę z boksem, MMA oraz pływaniem. Interesuje się również szeroko pojętą suplementacją oraz dietetyką, którą sukcesywnie wdraża w swoje treningi.