Dieta po zawale. Co jeść, by pomóc sercu?

DIETA PO ZAWALE. CO JEŚĆ, BY POMÓC SERCU?

Zawał mięśnia sercowego jest w rzeczywistości jego martwicą, do której dochodzi na skutek niedokrwienia. Najczęściej powodem zawału jest zamknięcie tętnicy w przebiegu miażdżycy tętnic wieńcowych, do której dochodzi poprzez rozwój tzw. blaszki miażdżycowej. Według statystyk zawały serca są odpowiedzialne za co piąty zgon w Europie. Osoby, u których wystąpiła ta dolegliwość, są w wyższym stopniu narażone na nawracające zdarzenia sercowo-naczyniowe. To dobry moment, żeby zmienić swój dotychczasowy tryb życia, w tym także żywienie. Jak powinna wyglądać prawidłowa dieta po zawale serca oraz ogólna dieta na serce?


 

ZAWAŁ MIĘŚNIA SERCOWEGO – OBJAWY I CZYNNIKI RYZYKA

Gdy dochodzi do zawału mięśnia sercowego, pojawiają się charakterystyczne objawy, które powinny od razu skłonić do wezwania pomocy medycznej.

Wśród głównych objawów zawału znajdują się:

• silny, uciskający ból o charakterze dławicowym, który odczuwany jest za mostkiem, – ból ten pojawia się nagle i może trwać nawet przez wiele godzin, a także może promieniować do lewej ręki.
• dolegliwości te nie zmniejszają się po podaniu nitrogliceryny,
• obniżenie ciśnienia tętniczego poniżej 100 mmHg,
• wymioty,
• lęki.

Do zawału serca dochodzi obecnie u coraz młodszych osób, chociaż zdarzenie to dotyka przede wszystkim osób w wieku podeszłym. Dolegliwość ta w dużej mierze warunkowana jest przez stan organizmu, a pośrednio przez tryb życia. Właśnie dlatego warto pamiętać, że zawałom można zapobiegać, dając o swoje zdrowie.

Ryzyko zawału mięśnia sercowego zwiększają:

• nadciśnienie tętnicze,
• nadwaga i otyłość,
• palenie tytoniu,
• picie alkoholu,
• stres,
• niska aktywność fizyczna,
• nieprawidłowa dieta.

Nadwaga i otyłość są jednym z istotnych czynników zwiększającym ryzyko kolejnych zawałów. W przypadku osób o wskaźniku BMI wynoszącym powyżej 25 kg/m2 zaleca się przejście na dietę, aby zmniejszyć masę ciała.

Niebezpieczna jest przede wszystkim tzw. otyłość brzuszna, która diagnozowana jest na podstawie znacznej ilości tkanki tłuszczowej odkładającej się w okolicy brzucha i talii. W przypadku kobiet obwód talii wynosi wtedy powyżej 80 cm, natomiast u mężczyzn 94 cm.

Warto przy tym zaznaczyć, że po zawale serca nie rekomenduje się drastycznych diet odchudzających. Zbyt szybka utrata nadmiernych kilogramów może być niebezpieczna dla zdrowia. Zalecana jest powolna redukcja ciężaru ciała, która plasuje się na poziomie około 0,5-1 kg na tydzień. Najlepiej, aby dieta odbywała się pod nadzorem dietetyka.

JAK POWINNA WYGLĄDAĆ PRAWIDŁOWA DIETA PO ZAWALE?

Osoby, które przeszły zawał mięśnia sercowego, powinny zdawać sobie sprawę z tego, że w ich przypadku prawidłowe odżywianie ma bardzo duże znaczenie. Warto zatem pomyśleć o zmianie dotychczasowych nawyków żywieniowych. Co jeść, by odciążyć serce?

Dieta po zawale powinna być w pierwszej kolejności dopasowana do etapu leczenia i rekonwalescencji:

• Niedługo po wystąpieniu zawału serca mogą pojawiać się nudności i wymioty, dlatego zaleca się wtedy stosować oszczędną dietę płynną. Nie stanowi ona nadmiernego obciążenia dla układu pokarmowego, a przy tym dba o prawidłowe nawodnienie organizmu, które ma duże znaczenie również dla pracy serca.
• Gdy stan pacjenta ulega stopniowej poprawie, zaleca się przejście na dietę lekkostrawną, która zawiera kluczowe składniki odżywcze.
• W końcu, gdy pacjent opuszcza szpital, może on przejść na dietę kardiologiczną, czyli dietę, która skomponowana jest z myślą o wsparciu serca.

Dieta kardiologiczna po zawale powinna być opracowana tak, aby z jednej strony nie osłabić, ale też z drugiej nie obciążyć nadmiernie serca oraz układu krążeniowego. Powinna być ona dostosowana do samopoczucia pacjenta, do jego aktywności ruchowej, innych dolegliwości, nietolerancji oraz gustu.

W przypadku osób o mniejszej aktywności zaleca się dietę na poziomie 20 kcal na 1 kg ciała, natomiast u osób sprawnych, uprawiających sporty może dochodzić do 30 kcal na 1 kg ciała. Osoby, które mają nadwagę i otyłość, powinny jednak stosować posiłki o obniżonej wartości energetycznej. W tym przypadku najlepszą dietę może zalecić lekarz albo dietetyk.

DLACZEGO PRAWIDŁOWA DIETA POZAWAŁOWA MA TAK DUŻE ZNACZENIE?

Wiele osób po zawale powraca do swoich dawnych nawyków żywieniowych. To poważny błąd, który może prowadzić do ponownego zdarzenia sercowo-naczyniowego.

Głównym celem prawidłowej diety kardiologicznej, jak zostało wspomniane wcześniej, jest wsparcie dla serca.

Odpowiednio zbilansowane posiłki mają w tym przypadku dwa cele:

• Unormowanie profilu lipidowego, czyli zredukowanie poziomu cholesterolu, w tym jego frakcji LDL, czyli „złego” cholesterolu, HLD, czyli „dobrego” cholesterolu i trójglicerydów (triglicerydów).
• Zredukowanie i usunięcie zmian miażdżycowych (blaszki miażdżycowej) w naczyniach odpowiedzialnych za dostawę krwi do serca.

W dłuższej perspektywie czasowej dieta dla osób po zawale serca może poprawić stan układu sercowo-naczyniowego, a także zmniejszyć ryzyko kolejnego zawału mięśnia sercowego. Również wspiera działanie całego organizmu i pomaga w zrzuceniu nadmiaru kilogramów.

CZYM POWINNA WYRÓŻNIAĆ SIĘ DOBRA DIETA PO ZAWALE?

Dobra dieta kardiologiczna powinna być dopasowana dla osób po zawale lub po przebyciu innych chorób układu krwionośnego. Właśnie dlatego zaleca się skorzystanie z pomocy dietetyka. Podczas tworzenia diety specjalista bierze pod uwagę stan pacjenta, ale również jego inne jego dolegliwości, na przykład cukrzycę, nadciśnienie, aktualny ciężar ciała, aktywność, nietolerancje pokarmowe.

Niezależne od pacjenta, dieta po zawale powinna bazować na zdrowych składnikach, do których zaliczają się:

• antyoksydanty – zabezpieczają serce i naczynia krwionośne,
• błonnik pokarmowy – pomaga w usuwaniu złogów cholesterolu z tętnic,
• stanole i sterole – redukują poziom cholesterolu we krwi,
• potas i magnez – normują poziom ciśnienia, stabilizują pracę serca.

DIETA KARDIOLOGICZNA PO ZAWALE – NAJWAŻNIEJSZE ZASADY:

• Większość diety powinny stanowić warzywa – warto zadbać szczególnie o bogactwo warzyw zielonych podczas posiłków.
• Każdego dnia warto zjeść przynajmniej jeden owoc – najlepiej sezonowy.
• Kilka razy w tygodniu należy jeść strączki, na przykład fasolę, groch, ciecierzycę, soję lub soczewicę – nasiona roślin strączkowych mogą stanowić dodatek do zupy, drugie danie, można dodawać je do sałatek, surówek, przyrządzać z nich pasty.
• Zamiast białego pieczywa i makaronów warto wybierać produkty pełnoziarniste – pieczywo ciemne z pełnego przemiału, makaron pełnoziarnisty, płatki owsiane oraz inne płatki zbożowe, gruboziarniste kasze jak gryczana, jęczmienna, ryż brązowy.
• Nabiał w diecie powinien być niskotłuszczowy – do diety powinno się włączyć chude mleko, maślankę, kefir, chude sery twarogowe, naturalne jogurty. Zamiast śmietany można wybierać kefir lub jogurt.
• Kilka razy w tygodniu można jeść produkty zwierzęce – tłuste ryby morskie bogate w kwasy Omega-3 i Omega-6, chude mięsa jak kurczak, indyk, cielęcina, chude wędliny.
• Należy zrezygnować z tłuszczów zwierzęcych, a zamiast nich wybierać tłuszcze roślinne – olej rzepakowy, olej lniany, oliwa.
• Do smarowania pieczywa lepiej stosować margarynę zamiast masła – warto wybrać margaryny dedykowane dla osób z dolegliwościami serca i naczyń krwionośnych, które zawierają zdrowe sterole roślinne.
• Ograniczenie soli – zamiast niej można stosować sól ziołową, różne zioła.
• Unikanie nadmiaru słodyczy, słonych przekąsek – zamiast nich warto wybierać owoce, niesolone orzechy, zdrowe ciasta.
• Pij duże ilości wody – najlepiej około 2 litrów napojów dziennie

Lista produktów wskazanych i niewskazanych po zawale. Po przebytym zawale mięśnia sercowego warto wprowadzić zmiany na swojej liście zakupów. Co warto kupować? Czego nie wolno po zawale serca?

 

DIETA PO ZAWALE – PRODUKTY ZALECANE:

• warzywa i owoce,
• produkty pełnoziarniste – pieczywo, makaron, płatki zbożowe, brązowy ryż, gruboziarniste kasze,
• strączki – fasola, soczewica, groch, soja, ciecierzyca,
• chudy nabiał – mleko, twaróg, jogurty, maślanka, kefir,
• chude mięso – indyk, kurczak, królik, cielęcina, chude wędliny,
• tłuste ryby morskie,
• oleje roślinne – lniany, rzepakowy, z oliwek,
• orzechy – zwłaszcza orzechy włoskie i migdały,
• małe ilości słodyczy – gorzka czekolada.

DIETA PO ZAWALE – PRODUKTY NIEZALECANE:

• produkty z białej mąki pszennej – pieczywo, kluski, makarony,
• tłuste produkty mięsne – mięso wieprzowe, wołowe, wędliny, kiełbasy,
• tłusty nabiał – śmietana, sery, także owocowe jogurty, desery na tłustym mleku, na przykład kremy czy lody,
• wybrane tłuszcze zwierzęce i roślinne – masło, smalec, słonina, olej palmowy i inne tłuszcze utwardzone,
• gotowe słodycze – ciastka, batony i inne,
• słone przekąski – chipsy, paluszki,
• kostki rosołowe,
• duże ilości soli.

Warto także zaznaczyć, że po zawale mięśnia sercowego należy zredukować picie alkoholu, a najlepiej zrezygnować z niego całkowicie. Jedynym dopuszczonym trunkiem jest czerwone wytrawne wino. Zawiera ono resweratrol, który wspomaga działanie serca. Dopuszczalna ilość to lampka (100 ml) do obiadu.

Alkohol nie jest zalecany u osób po zawałach, ponieważ zawiera dużo kalorii, podwyższa ciśnienie krwi, a także powoduje obciążenie wątroby. Picie napojów alkoholowych może powodować zwiększenie stężenia cholesterolu, co prowadzi do rozwoju blaszki miażdżycowej, a tym samym do większego ryzyka zawału.

JADŁOSPIS PO ZAWALE- PRZYKŁAD

Śniadanie: sałatka grecka.

Wymieszaj różne gatunki sałaty lub gotową mieszankę, pomidorki koktajlowe przekrojone na połowę, pokrojony ogórek, cebulę i paprykę oraz oliwki. Dorzucić 2-3 łyżki sera feta. Całość posyp ziołami śródziemnomorskimi – oregano, bazylia i polej oliwą. Zjedz z grzankami z pieczywa graham.

Drugie śniadanie: ziołowy twarożek.

Wymieszaj chudy twaróg z niewielką ilością jogurtu naturalnego. Dodaj zioła, na przykład natkę pietruszki, szczypiorek, bazylię, miętę, a także posyp pieprzem. Zjedz z pełnoziarnistym pieczywem.

Obiad: duszone warzywa w sosie pomidorowym.

W garnku na niewielkiej ilości tłuszczu podsmaż, a potem uduś pokrojone warzywa – cebula, czosnek, cukinia, papryka, marchewka, cukinia, pieczarki. Zalej rozpuszczonym w wodzie przecierem pomidorowym lub pomidorami z puszki. Dodaj przyprawy, na przykład zioła śródziemnomorskie. Podawaj z kaszą lub pełnoziarnistym makaronem.

Podwieczorek: jogurt naturalny.

Kolacja: sałatka z awokado.

W misce umieść sałatę, dodaj pokrojone awokado, cząstki pomarańczy oraz chudą szynkę. Posyp rozdrobnionymi orzechami włoskimi i skrop małą ilością oleju rzepakowego.

Pamiętajmy jednak, że dieta dla osób po zawale serca, bądź takich, które zmagają się z dużą ilością chorób układu krwionośnego powinna być poparta wskazówkami lekarza oraz dietetyka.

Skorzystaj ze zniżki: