Przyspieszenie perystaltyki jako sposób na poprawę pracy jelit

Odżywianie jest jednym z podstawowych procesów życiowych, opierającym się na pozyskiwaniu przez organizm cennych składników odżywczych, zawartych m.in w pokarmie, które wpływają na pracę i rozwój naszego organizmu. Z odżywianiem, rzecz jasna, związany jest układ pokarmowy, którego prawidłowa praca, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu człowieka. Trawienie pokarmów związane jest z perystaltyką, czyli ogólnie ujmując motoryką przewodu pokarmowego. Z przeprowadzonych badań wynika, że zaburzenia perystaltyki dotykają osoby w różnym wieku, albowiem przyśpieszona, ale również i leniwa praca jelit może silnie oddziaływać na jakość życia oraz codzienną aktywność.

Spis treści

Odżywianie jest jednym z podstawowych procesów życiowych, opierającym się na pozyskiwaniu przez organizm cennych składników odżywczych, zawartych m.in w pokarmie, które wpływają na pracę i rozwój naszego organizmu. Z odżywianiem, rzecz jasna, związany jest układ pokarmowy, którego prawidłowa praca, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu człowieka. Trawienie pokarmów związane jest z perystaltyką, czyli ogólnie ujmując motoryką przewodu pokarmowego.

Z przeprowadzonych badań wynika, że zaburzenia perystaltyki dotykają osoby w różnym wieku, albowiem przyśpieszona, ale również i leniwa praca jelit może silnie oddziaływać na jakość życia oraz codzienną aktywność. Wśród przyczyn wymienić można m.in. niewłaściwą dietę, infekcje czy wirusy układu pokarmowego oraz narażenie na toksyny i leki. Zaburzenia perystaltyki jelit prowadzą jednak do prostego wniosku, tzn. pokarm obecny w jelitach przemiesza się w nich zdecydowanie za wolno, co powoduje np. zaparcia, lub za szybko, co może prowadzić do biegunki. Wobec powyższego, warto dowiedzieć się co dokładnie mieści się pod pojęciem perystaltyki jelit i jak radzić sobie z jej wszelkimi zaburzeniami.

CZYM DOKŁADNIE JEST PERYSTALTYKA?

Perystaltyka jest odruchem mięśniowo-nerwowy, polegającym na przesuwaniu trawiony pokarm wzdłuż całego przewodu pokarmowego, w ten sposób że skurcze i rozkurcze mięśni gładkich przepychają treść pokarmową przez cały organizm, jednocześnie mieszając i rozdrabniając trawiony pokarm. Choć perystaltyka kojarzona jest przede wszystkim z pracą jelit, warto podkreślić, że nie dotyczy ona wyłącznie tej części układu pokarmowego, albowiem perystaltyka rozpoczyna się już w przełyku, a kończy dopiero w odbytnicy. Fala perystaltyczna przemieszcza pokarm z prędkością 2–25 cm/s.

Na aktywność perystaltyki wpływa w przeważającej mierze układ autonomiczny, czyli część układu nerwowego, powodująca reakcję niezależnie od woli. Mimo, iż jak wspomniano, perystaltyka dotyczy całego układu pokarmowego, to najważniejsze ruchy perystaltyczne odbywają się w jelicie grubym i cienkim, które różnią się od siebie nie tylko budową, ale także i funkcją, co w efekcie powoduje, że i ruchy perystaltyczne odbywające się w tej części układu pokarmowego mają inny charakter.

Zadanie jelita cienkiego jest przede wszystkim trawienie i wchłanianie składników pokarmowych, tj. przyswajanie takich związków jak węglowodany, białka tłuszcze, witaminy i minerały. Zbyt intensywna motoryka zmniejsza czas kontaktu pokarmu z powierzchnią chłonną jelita, co może skutkować wystąpieniem zaburzeń wchłaniania lub niedoborem odpowiednich składników pokarmowych. Natomiast jelito grube odpowiedzialnej jest za ruchy mieszające, czyli mające na celu zwiększenie przyswajalności dużej ilości wody i elektrolitów, prowadząc jednocześnie do zagęszczenia kału oraz ruchy skurcze masowe, występujące do 3 razy dziennie, które przepychają uformowany kał w kierunku odbytnicy.

PERYSTALTYKA- PRZYCZYNY ZABURZEŃ

Zaburzenia odruchu mięśniowo-nerwowego mogą być spowodowane wieloma czynnikami, nie tylko tymi wewnętrznymi, związanymi ze spowolnioną lub przyśpieszoną aktywnością samych jelit, ale również wynikać mogą z czynników zewnętrznych, towarzyszących człowiekowi w codziennym życiu, do jakich należy np. stres.

Tym samym za najczęstsze źródła zaburzeń perystaltyki jelit wymienić można:

wzmożoną perystaltykę jelit, która cechuje się występowaniem silnych bólów brzucha oraz biegunek;
zmniejszoną perystaltykę jelit, której towarzyszą uciążliwe i długotrwałe zaparcia, nadmierne wydzielania gazów, bóle brzucha czy uczucie ciężkości;
wsteczną perystaltykę jelit, która co do zasady związana jest z zatruciem pokarmowym oraz występowaniem wymiotów
leniwą perystaltykę jelit, która przejawia się m.in wolnymi ruchami perystaltycznymi
brak perystaltyki jelit, który równoznaczny jest ze stanem zagrożenia życia, albowiem przyczyną braku aktywności jelit jest zazwyczaj pojawienie się w przewodzie pokarmowym „bariery”, „muru” np. związku chemicznego, uniemożliwiającego przemieszczanie się pokarmu wzdłuż całego przewodu. Do wspominanych barier należy np. guz nowotworowy zamykający światło przewodu, jak również silny stan zapalny będący efektem pęknięcia jelita i wylania się treści kałowej do jamy brzusznej.
stres, ponieważ stany emocjonalne, w tym także te negatywne oddziałują na człowieka nie tylko w sferze psychicznej, ale również i fizycznej, mając swój wpływ na pracę układu mięśniowego, przy czym istotną rolę odgrywa tutaj układ autonomiczny wchodzący w skład układu nerwowego, który wywołuje reakcje organizmu, na które człowiek nie ma realnego wpływu, przez co traci możliwość ich zapobieżenia bądź przewidzenia w stu procentach. Niewątpliwie do pojawienia się zaburzeń na tle stresu, przyczynia się także niewłaściwa dieta oraz niski poziom nawodnienia organizmu. Powszechnie na zaburzenia perystaltyki o tej podstawie używa się określenia, jak: biegunka stresowa czy nerwobóle żołądka, ponieważ wykazują one przesadną siłę skurczów mięśniówki przewodu pokarmowego, powstałą w wyniku sytuacji stresogennych
choroby w okolicy jamy brzusznej, nie tylko dotyczące pracy jelit, ale również i pozostałych narządów, a to z tego powodu, iż przyczyna głośnej lub zbyt intensywnej perystaltyki jelit może być spowodowana wystąpieniem stanu zapalnego w obrębie jamy brzusznej. Za najpowszechniejsze przypadki uważa się zapalenie wyrostka robaczkowego, choroby zapalne jelit, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
choroby o podłożu neurologicznym, gdyż zaburzenia kontroli nad perystaltyką jelit mogą być efektem zniszczenia lub uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN) lub układu autonomicznego, do których dochodzi w przypadku cierpienia na takie schorzenia jak np. stwardnienie rozsiane (SM) lub stwardnienie zanikowe boczne (ALS) Wspomniane dolegliwości tj. SM i ALS to choroby, które z uwagi na swoją złożoność są w stanie doprowadzić do takiego stanu, jakim jest zniszczenie lub upośledzenie działania ośrodkowego lub autonomicznego układu nerwowego.
leki, albowiem nie da się ukryć, że przyjmowanie antybiotyków, oprócz działań stricte prozdrowotnych, oddziałuje również na florę bakteryjną jelit, po prostu ją niszcząc. W ramach przyśpieszenia perystaltyki jelit, stanowczo odradza się spożywanie preparatów żelaza, które spowalniają pracę jelit i mają działanie zapierające.
niewłaściwą dietę, ponieważ nie tylko poważne (na pierwszy rzut oka) schorzenia mogą prowadzić do wystąpienia zaburzeń w układzie pokarmowym, gdyż podobny, choć nie identyczny skutek w postaci zaburzeń perystaltyki, można osiągać, unikanie wzbogacenie codziennej diety w błonnik, jedzenie – bez odpowiedniego nawodnienia organizmu czy małą aktywność fizyczną.
zespół jelita drażliwego – czyli choroba, której poruszenie wymaga szerszego omówienia.

JAK POPRAWIĆ PERYSTALTYKĘ JELIT I CO JEST DOBRE NA JELITA?

Chcąc poprawić perystaltykę jelit należy mieć na uwadze, że najistotniejszą rzeczą jest źródło dolegliwości związanych z perystaltyką jelit, albowiem to one determinuje środki, które należy stosować. Wynika to przede wszystkim z faktu, że leczenie zaburzeń perystaltyki skupia się głównie na wyeliminowaniu czynnika będącego przyczyną występujących nieprawidłowości w związku z trawieniem pokarmów, co prowadzi do tego, że każda osoba, zanim zacznie stosować środki mając wspomóc perystaltykę jelit, powinna w sposób jak najbardziej precyzyjny określić przyczynę towarzyszących jej dolegliwości układu pokarmowego, w szczególności pod kątem chorób organicznych przewodu pokarmowego, do których zaliczyć można m.in. nowotwory czy choroby zapalne.

W związku z powyższym, aby poprawić perystaltykę jelit należy pamiętać o tym, że jeżeli przyczyną dolegliwości układu pokarmowego jest tylko i wyłącznie stres, zaleca się stosowanie odpowiednich leków na poprawę perystaltyki jelit, z kolei w przypadku stwierdzenia, iż zaburzenia prawidłowej pracy są wynikiem innych czynników, sposobem na usprawnienie perystaltyki jelit jest podjęcie leczenia choroby odpowiadającej za spowolnienie lub przyspieszenie ruchów perystaltycznych. Warto jednak podkreślić, że to nie tylko leki czy specjalistyczne leczenie usprawnia naszą pracę jelit, ponieważ zmieniając nawyki żywieniowe i wzbogacając dietę o określone produkty, jesteśmy w stanie samodzielnie wspomóc nasz układ pokarmowy.

Za zmianę w kwestii żywieniowej uznać należy przede wszystkim:

rezygnację ze spożywania wysoko przetworzonych produktów i zastępowanie ich produktami niskoprzetworzonymi jak np. kasza, ryż oraz surowe warzywa,
włączenie na stałe do codziennej diety produktów zawierających wysoką ilość błonnika, np. otręby pszenne
spożywanie dużej ilości płynów, co najmniej 2 litrów dziennie
regularne spożywanie posiłków, które zawierają wszelkie istotne składniki odżywcze, w ilości odpowiednio dostosowanej do dziennego zapotrzebowania organizmu
wzbogacenie diety w probiotyki, tj. zsiadłe mleko, kefiry, jogurty, maślanki, których celem jest ochrona flory bakteryjnej, a w konsekwencji minimalizacja ryzyka występowania uszkodzeń.
dodawanie do potraw ziół m.in. m siemię lniane, babka płesznik czy ostropest plamisty

Wśród zmian wpływających na poprawę perystaltyki jelit wymienić można również prowadzenie aktywnego trybu życia m.in. uprawianie sportu. W przypadku wykluczenia wszystkich najczęściej występujących chorób oraz wpływu diety oraz leków, zasadnym jest udanie się do lekarza. Powszechnie przyjmuje się, że lekarz prawdopodobnie stwierdzi wystąpienie tak zwanego zespół jelita drażliwego, którego najskuteczniejszą formą leczenia jest terapia psychologiczna, przy czym nie jest to jedyny sposób, ponieważ zespół jelita drażliwego co coś o wiele więcej.

ZESPÓŁ JELITA DRAŻLIWEGO- CO TO TAKIEGO?

Zespół jelita drażliwego jest to choroba jelita cienkiego i grubego, której towarzyszą bóle brzucha oraz nieregularny rytm wypróżnień, które nie jest uwarunkowany zmianami organicznymi np. uszkodzeniami strukturalnymi (anatomicznymi) jelit, ani też zmianami biochemicznymi, np. defektami w procesach przemiany materii. Należy zaznaczyć również, że przebieg tej choroby jest przewlekły i (niestety) nawracający oraz występuje u około 20% populacji. Zespół jelita drażliwego nie pojawia się też z dnia na dzień, ponieważ co do zasady osoba cierpiąca na wspomnianą chorobę obserwuje u siebie jej objawy przez co najmniej 12 tygodni w roku. Jak już wspomniano wcześniej, aby móc ze stuprocentową pewnością stwierdzić, iż mamy do czynienia ze zespołem jelita drażliwego, koniecznym jest wykluczenie innych, potencjalnych przyczyny zaburzeń perystaltyki jelit. W zależności od dominujących objawów możemy mówić o postaci biegunkowej, zaparciowej lub mieszanej.

Wpływ na rozwój zespołu jelita drażliwego mają niewątpliwe takie czynniki, jak:

zaburzenia funkcji motorycznej jelit,
nadwrażliwość trzewna,
zaburzenia na osi mózgowo-jelitowej,
przebycie biegunki infekcyjnej.
dolegliwości, które również mogą wskazywać na możliwość wystąpienia zespołu jelita drażliwego to:
wysoka gorączka bądź długo utrzymujący się stan podgorączkowy,
krew w stolcu bądź objawy anemii,
spadek masy ciała,
ból brzucha, który budzi w nocy,
długotrwałe, nieustępujące objawy

JAK LECZYĆ ZESPÓŁ JELITA DRAŻLIWEGO?

W leczeniu zespołu jelita drażliwego podstawą jest zdiagnozowanie źródła zaburzeń perystaltyki jelit , albowiem jak już wspomniano, z większością jesteśmy w stanie się samodzielnie uporać w ten sposób, że zmodyfikujemy dietę, wyeliminujemy stres, będziemy spożywać regularne posiłki oraz unikać węglowodanów i pokarmów o działaniu wzdymającym.

Z uwagi przede wszystkim na przewlekłość choroby, samo leczenie zespołu jelita drażliwego obejmuje kilka etapów m.in postępowanie ogólne, manipulacje dietetyczne, leczenie farmakologiczne oraz psychoterapię. Celem postępowania ogólnego jest próba wytłumaczenia osobie chorej, istoty choroby i jej objawów, a także wstępne przedstawienie planu zwalczania bólów brzucha, biegunki i zaparcia oraz na udzieleniu silnego wsparcia psychologicznego, albowiem całkowite wyleczenie jest wręcz niemożliwe. Pozostałe etapy stanowią część procesu leczenia zespołu jelita drażliwego, w którym podstawową zasadą jest to, że nie przewiduje ono żadnej, szczególnej dieta, ponieważ osoba chora na zespół jelita drażliwego powinna przede wszystkim skupić się na unikaniu określonych produktów, do których należą m.in pokarmy i napoje wywołujących objawy lub je nasilających, takie jak pokarmy tłuste i wzdymające czy kawa.

Osoby z zespołem jelita drażliwego co do zasady, gorzej tolerują laktozę zawartą w słodkim mleku i inne substancje pochodzenia węglowodanowego zawarte np. w owocach tj. jabłkach, gruszkach, w warzywach tj. cebuli, porach, kapuście, a także w pieczywie, przy czym należy pamiętać, iż nie oznacza to, że każdy chorujący reaguje identycznie. Podobnie sprawa ma się z produktami typu otręby, które choć pomocne u części osób z zaparciem, mogą zwiększać ilość gazów i wywoływać wzdęcie brzucha.

Jednakże zmiana nawyków żywieniowych nie jest wystarczająca w przypadku zespołu jelita drażliwego, zatem zaleca się również przyjmowanie leków, które mają zwalczyć objawy tego zespołu. Do najczęściej polecanych leków w przypadku tej choroby zalicza się leki rozkurczowe, przeciwbiegunkowe oraz przeciwzaparciowe. Badania w zakresie skuteczności niektórych leków wykazały, że u grupy chorych poprawa zdrowai (głównie złagodzenie bólów) następuje po przyjęciu leków przeciwdepresyjnych z różnych grup farmakologicznych. W celu zwalczenia biegunki oraz wzdęć stosuje się przede wszystkim antybiotyki, zwłaszcza niewchłanialną ryfaksyminę, ale pozytywna zmiana flory bakteryjnej jelit możliwa jest także po zastosowaniu probiotyków. Wśród psychologicznych sposobów leczenia poleca się hipnozę, terapię poznawczo-behawioralna, jak również techniki relaksacyjne.

Niestety trzeba mieć na uwadze, że całkowite wyleczenie z zespołem jelita drażliwego jest niemożliwe, jednakże w żaden sposób nie determinuje to całego życia, albowiem osoby z zespołem jelita drażliwego uczą się, jak walczyć z objawami zespołu, i prowadzą w miarę normalne życie. Ważne jest również to, że choroba mimo swej długotrwałości nie postępuje i nie prowadzi do wyniszczenia organizmu.

POLECAMY:

ALINESS Multi Enzyme Complex PRO (Enzymy Trawienne z Probiotykiem i Prebiotykiem) 90 kapsułek wegetariańskich

Enzymy trawienne to grupa enzymów wydzielanych w układzie pokarmowym, w większości hydrolaz (enzymów hydrolitycznych), katalizujących rozkład związków bardziej złożonych do prostszych (z udziałem wody). U wszystkich heterotrofów (organizmów cudzożywnych) procesy trawienia przebiegają podobnie i uczestniczą w nich takie same lub bardzo podobne grupy enzymów, które wytwarzane są przez wyspecjalizowane gruczoły trawienne. Enzymy uczestniczą praktycznie w każdym procesie zachodzącym w naszym organizmie.

POLPHARMA Debutir (Kwas Masłowy) 150mg - 60 kapsułek

DEBUTIR to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego w postaci kapsułek, zawierających maślan sodu w mieszaninie acylogliceroli (mono-, di- i triacyloglicerole), powlekanych membraną alginianu sodu. Dzięki innowacyjnej formule otoczki, maślan sodu dociera do jelita grubego (okrężnicy). Jakie elementy wpływają na prawidłową funkcję przewodu pokarmowego?

Na prawidłową pracę jelit wpływają takie elementy jak:
*perystaltyka jelit,
*produkcja odpowiedniej ilości śluzu,
*zachowana ciągłość nabłonka i jego zdolność do szybkiej regeneracji,
*obecność w jelitach naturalnej flory bakteryjnej,
*prawidłowe ukrwienie błony śluzowej przewodu pokarmowego
*oraz sprawnie działający miejscowy układ odpornościowy.

THORNE FloraMend Prime Probiotic® (Probiotyk - Zdrowe Jelita) 30 kapsułek wegetariańskich

alt

Pozytywny wpływ na kontrolę wagi - Coraz więcej dowodów wskazuje pozytywny wpływ mikrobiomu jelitowego na kontrolę wagi. Badania wskazują, że większość flory w jelitach jest związana z masą ciała. Badania na ludziach nad Lactobacillus gasseri wykazały średnio 4,6-procentową redukcję trzewnej i podskórnej tkanki tłuszczowej z towarzyszącymi jej dodatnimi efektami na masę ciała, obwód talii i wskaźnik masy ciała.

Wzmacnia odporność - B. bifidum wspiera zdrową odporność jelit i pomaga utrzymać korzystną równowagę flory w okrężnicy. B. longum dodatkowo wspomaga funkcję układu odpornościowego w przewodzie pokarmowym i regularności jelit.

Pomaga w walce z sezonowymi alergiami - Jeden z probiotycznych szczepów bakteryjnych, Lactobacillus gasseri, okazuje się obiecujący w badaniach. Większa obecność L-gasseri w jelitach wiąże się ze zdrowszą odpowiedzią immunologiczną, która może być szczególnie korzystna dla sezonowych alergików. Produkt najwyższej jakości - FloraMend Prime Probiotic nie zawiera produktów mlecznych, jest wolny od soi i bezglutenowy. Podobnie jak wszystkie produkty Thorne, jest wykonany z najwyższej jakości, najczystszych możliwych składników.

Doctor's Best Betaine HCl Pepsin & Gentian Bitters (Betaina HCl) - 120 kapsułek

WSPOMAGA TRAWIENIE - Betaina HCl może wspomagać trawienie żołądka poprzez obniżenie pH żołądka. Pepsyna jest enzymem wytwarzanym przez organizm w celu trawienia pokarmów zawierających białko w żołądku. Pepsyna działa w połączeniu z kwasem żołądkowym w celu wspomagania trawienia białka.

PRODUKCJA ENZYMÓW TRAWIENNYCH - Korzeń goryczki jest szeroko używany przez tradycyjnych zielarzy do wspierania funkcji trawiennych od lat, w dużej mierze z powodu gorzkich składników. Różne tradycyjne teksty klasyfikują goryczkę jako gorzki tonik i stymulant trawienny, ze względu na jego zdolność do promowania wydzielania enzymów trawiennych. Wykazano, że gorączka stymuluje wydzielanie soku żołądkowego, a także działa pobudzająco na żółć.

WSPARCIE FLORY BAKTERYJNEJ - Idealna produkcja kwasu żołądkowego jest również niezbędna dla utrzymania zdrowej równowagi bakteryjnej w jelitach. Produkcja kwasu w samym żołądku zapewnia barierę ochronną, która utrzymuje środowisko żołądka w bezpiecznym miejscu. Dodatkowo, odpowiedni poziom kwasu żołądkowego prowadzi do mniejszej ilości pozostających fragmentów pokarmu, które mogą powodować brak równowagi we wzroście normalnej flory bakteryjnej w jelitach.

NOW FOODS Whole Psyllium Husks Powder (Błonnik) - 340 gram

Doskonałe źródło błonnika. Rozpuszczalny błonnik z Babka Płesznik (Psyllium Seed Husk) jako część diety o niskiej zawartości tłuszczów nasyconych i cholesterolu, może zmniejszyć ryzyko chorób serca. Porcja Whole Psyllium Husks dostarcza 6 -7 gramów rozpuszczalnego błonnika, potrzebnych na dzień, aby uzyskać efekt poprawionego trawienia. Stosowany regularnie zapobiega chorobom układu pokarmowego.

Bibliografia:

1. Ganong W.F, Fizjologia, wyd. PZWL, Warszawa, 2009
2. Skrautvol K. et al., Tolerance Limits, Self-understanding, and Stress Resilience in Integrative Recovery of Inflammatory Bowel Disease, Holist Nurs Pract. 2017 Jan/Feb;31(1):30-41.
3. Pod red. Gajewski P., Interna Szczeklika – podręcznik chorób wewnętrznych, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków, 2012
4. P. Nehring, B. Mrozikiewicz-Rakowska, P. Krasnodębski, W. Karnafel, Zespół jelita drażliwego – nowe spojrzenie na etiopatogenezę, Przegląd Gastroenterologiczny 2011,

AUTOR

Patryk Chodyniecki
Patryk Chodyniecki

Pasjonat kulturystyki, pływania oraz sportów walki. Od ponad 10 lat uprawia amatorsko sporty siłowe, które lubi łączyć na zmianę z boksem, MMA oraz pływaniem. Interesuje się również szeroko pojętą suplementacją oraz dietetyką, którą sukcesywnie wdraża w swoje treningi.

Komentarze (0)