Sport po COVID-19
Niezależnie od tego, czy jesteś początkujący sportowcem, profesjonalistą czy po prostu aktywną osobą dorosłą, która wyzdrowiała z COVID-19, prawdopodobnie masz ochotę wrócić na boisko lub wznowić rutynowe ćwiczenia. Natomiast jeśli nie masz objawów lub przechodzisz choroby zazwyczaj łagodnie, powinieneś się zastanowić, jakie ćwiczenia wykonywać, aby utrzymać organizm w najlepszej formie.
SPORT PO COVID-19
Niezależnie od tego, czy jesteś początkujący sportowcem, profesjonalistą czy po prostu aktywną osobą dorosłą, która wyzdrowiała z COVID-19, prawdopodobnie masz ochotę wrócić na boisko lub wznowić rutynowe ćwiczenia. Natomiast jeśli nie masz objawów lub przechodzisz choroby zazwyczaj łagodnie, powinieneś się zastanowić, jakie ćwiczenia wykonywać, aby utrzymać organizm w najlepszej formie.
Specjaliści z medycyny sportowej przedstawili najnowsze zalecenia i wytyczne dotyczące bezpiecznego powrotu do sprawności po COVID-19, przy czym podkreślają, że wiele długofalowych skutków jest wciąż nieznanych, w tym wpływ wirusa na ogólną sprawność. Z pewnością wiedza jest większa niż 11 miesięcy temu - wiadomo chociażby, że wirus może prowadzić do uszkodzenia serca, mózgu, płuc i nerek, ale nie ma sposobu, aby wskazać ani przewidzieć, jakie skutki nastąpią. Niektóre osoby mogą również odczuwać utrzymujące się objawy, w tym duszność, bóle mięśni, utratę wytrzymałości i wyczerpanie – niestety są to złe wieści, szczególnie dla sportowców i osób aktywnych.
Zdaniem fachowców wirus może wpływać na każdego inaczej i co za tym idzie, zarówno młodzi sportowcy, jak i każdy inny, mogą doświadczyć poważnego spadku formy organizmu lub doznać jego długotrwałych uszkodzeń. Analogicznie, niektórzy ludzie mogą sobie radzić lepiej, a tym samym będą mogli szybciej wrócić do treningów, podczas gdy inni odkryją, że ich wyniki sportowe po prostu nie są takie, jak kiedyś. Dla większości sportowców i osób aktywnych powrót do aktywności prawdopodobnie będzie procesem powolnym i wymagającym sporej dawki cierpliwości. Warto w tej sytuacji współpracować z lekarzem, aby upewnić się, że nasze postępowanie jest właściwe.
WYKONYWANIE OGRANICZEŃ W IZOLACJI I KWARANTANNIE
Jeśli byłeś narażony na kontakt z COVID-19, musisz poddać się kwarantannie. Kwarantanna oddziela i ogranicza ruch osób, które były narażone na chorobę zakaźną, aby sprawdzić, czy zachorują. Sportowcy i osoby aktywne fizycznie mogą ćwiczyć w kwarantannie, o ile są w stanie utrzymać ograniczenia. Jeśli sportowiec objęty kwarantanną zaczyna czuć się chory, powinien natychmiast przerwać ćwiczenia.
CO JEŚLI ZDIAGNOZOWANO COVID-19?
Jeśli zdiagnozowano u Ciebie COVID-19, zostaniesz umieszczony w izolacji. Izolacja oddziela chorych z chorobą zakaźną od osób, które nie są chore. Ludzie w izolacji nie powinni opuszczać swoich domów z żadnego innego powodu niż nagły wypadek. Zaleca się odizolowanie chorego członka do jednego pokoju i zamaskowanie wszystkich domowników, aby zapobiec zachorowaniu innych członków. Sportowcy znajdujący się w izolacji powinni powstrzymać się od wykonywania jakichkolwiek ćwiczeń, dopóki nie zostaną zwolnieni z izolacji i ostatecznie upoważnieni przez lekarza do wznowienia aktywności.
TERMINY POWROTU DO SPORTU LUB ĆWICZEŃ
Zarówno profesjonalni sportowcy, jak osoby aktywnie fizycznie, chorujące na COVID-19 nie powinni angażować się w żadną aktywność fizyczną i zamiast tego, każdą energię przeznaczyć na odpoczynek, dobre nawodnienie, prawidłowe odżywianie i przestrzeganie zaleceń pracowników służby zdrowia. Harmonogram powrotu do ćwiczeń lub sportu zależy od tego, jak łagodny, umiarkowany lub ciężki był przypadek.
Każda osoba aktywna fizycznie, u której wynik testu na COVID-19 wyszedł pozytywny, niezależnie od objawów, powinna odpoczywać przez co najmniej 10 dni, bez jakichkolwiek treningów czy innej aktywności. Jeśli sportowiec ma pozytywny wynik testu, ale nie ma objawów, data izolacji rozpoczyna się w dniu pozytywnego testu. W innym przypadku, okres izolacji rozpoczyna się od daty wystąpienia objawów.
Jeśli osoba łagodnie przechodzi wirusa lub wynik testu jest pozytywny bez żadnych objawów, powrót do aktywności możliwy jest już po 10-dniowym okresie izolacji, pod warunkiem braku jakichkolwiek objawów. W przypadku przechodzenia wirusa w sposób umiarkowany lub ciężki - połączony np. z hospitalizacją, możliwość wykonywania ćwiczeń powinna zostać oceniona przez lekarza, ponieważ takie osoby mogą potrzebować dodatkowych badań, w tym EKG, obrazowania serca lub badania krwi, zanim zostaną dopuszczone do powrotu do aktywności.
ZAPALENIE MIĘŚNIA SERCOWEGO U SPORTOWCÓW I OSÓB AKTYWNYCH
Zapalenie mięśnia sercowego to reakcja zapalna serca spowodowana infekcją wirusową, taką jak COVID-19. Może powodować obrzęk mięśnia sercowego, utrudniając rygorystyczną aktywność. Zdaniem lekarzy osoby, które przechodziły zakażenie w sposób umiarkowany lub ciężki są bardziej narażone niż inni na takie powikłania, choć tak naprawdę schorzenie to może wystąpić u każdego.
Biorąc pod uwagę zwiększone potencjalne ryzyko zapalenia mięśnia sercowego, sportowcy powracający po zakażeniu COVID-19 muszą zostać wyleczeni przez lekarza, który określi, czy potrzebne są dodatkowe badania. Ze względu na zwiększone ryzyko, sportowcy, jak i wszyscy, którzy ćwiczą, powinni stopniowo powracać do aktywności fizycznej w ciągu tygodnia, aby monitorować oznaki chorobowe i ewentualne powikłania.
STOPNIOWY POWRÓT DO SPORTU
Sportowcy, a w zasadzie każda aktywna osoba dorosła, powinna ukończyć nadzorowany, stopniowy powrót do progresji sportowej, określany jako powrót do gry (RTP) i obejmujący siedem etapów. Przechodzenie przez poszczególne etapy powinno trwać tak długo, jak długo nie występują objawy zachorowania. Dobrym pomysłem dla młodych sportowców jest to, aby postęp był nadzorowany i prowadzony przez trenera sportowego. Jeśli nie jest to możliwe, rozważ poproszenie trenera lub rodzica o nadzorowanie tych postępów, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo. W przypadku aktywnych dorosłych należy monitorować objawy lub poprosić przyjaciela lub członka rodziny, aby po prostu miał na ciebie oko.
Jeśli sportowiec doświadczy któregokolwiek z poniższych objawów podczas próby progresji, powinien natychmiast przerwać ćwiczenia:
- ból w klatce piersiowej lub kołatanie serca
- nudności
- ból głowy
- wysokie tętno nieproporcjonalne do poziomu wysiłku lub przedłużona regeneracja tętna
- zawroty głowy
- skrócenie oddechu, trudności w złapaniu oddechu lub nieprawidłowy, szybki oddech
- nadmierny poziom zmęczenia
- obrzęk kończyn
- omdlenie
- doświadczanie widzenia tunelowego lub utraty wzroku
Jeśli objawy ustąpią, sportowiec powinien odpocząć przez 24 godziny i wrócić do poprzedniego etapu. Jeśli jakiekolwiek objawy utrzymują się dłużej niż 24 do 48 godzin lub jeśli nie ustępują po zaprzestaniu ćwiczeń, skontaktuj się z lekarzem w celu uzyskania zaleceń dotyczących dodatkowej oceny i testów.
POWRÓT DO SPRAWNOŚCI
Powrót do sportu i ćwiczeń po wyzdrowieniu z COVID-19 może być powolnym (i niestety frustrującym) procesem.
Zdaniem specjalistów należy zwracać uwagę na następujące kwestie:
- Słuchaj swojego ciała
Jeśli doświadczasz objawów, takich jak ból w klatce piersiowej lub kołatanie serca, natychmiast przestań ćwiczyć i skonsultuj się z lekarzem. Ćwiczenia i ruch są ważne dla ogólnego stanu zdrowia, ale w przypadku COVID-19 wszystko może się zmienić z dnia na dzień. Monitoruj swój stan, a jeśli coś wydaje Ci się niepokojące i nie jest przejawem braku formy, przestań ćwiczyć i porozmawiaj z lekarzem.
- Postępuj spokojnie
Nie próbuj ćwiczyć tak intensywnie, jak kiedyś. Sportowcy w każdym wieku powinni postępować stopniowo, aby wrócić do ćwiczeń. Powoli zwiększaj czas i intensywność swoich treningów, ale najpierw zacznij od powolnego spaceru, a jeśli to będzie w porządku, spróbuj energicznego spaceru następnego dnia, wydłużając czas marszu. Działaj stopniowo, najlepiej przez około 2 tygodnie, zanim wrócisz np. do treningu HIIT lub CrossFit, który robiłeś przed COVID-19.
3. Bądź cierpliwy
Nawet jeśli trenowałeś do maratonu przed zarażeniem się, prawdopodobnie odkryjesz, że Twoje ciało nieco się zmieniło, co wymaga dodatkowej ostrożności. Nie naciskaj zbyt mocno na ciało, które wciąż próbuje się zregenerować.
DLACZEGO POWRÓT DO SPORTU PO COVID-19 JEST DOBRY?
Ćwiczenia są po prostu pomocne. Wiele osób – nawet tych, które nie otrzymały diagnozy COVID-19 – miało trudności z pełnym przyjęciem ćwiczeń i aktywności fizycznej podczas pandemii. Schronienie w domu, zamknięcie siłowni i prowadzenie siedzącego trybu życia utrudniły wielu osobom realizować nawyki związane z ćwiczeniami.
W przypadku osób, które miały COVID-19, istnieje dodatkowa obawa, jak bezpiecznie ponownie zaangażować się w te nawyki bez powodowania dodatkowych szkód dla ogólnego stanu zdrowia.
Według naukowców istnieje sposób na czerpanie korzyści zdrowotnych z ćwiczeń, choć nie można zapomnieć, że COVID-19 jest na tyle “specyficzny” i niezbadany, że musimy bardziej uważać na to, jak wracamy do aktywności, ponieważ co do zasady nie ma prawdziwego, uniwersalnego zalecenia. Nawet bez wirusa ludzie, którzy spędzają czas z dala od aktywności fizycznej, szybko tracą siłę, napięcie i kondycję mięśni - dotyczy to również osób, które wracały do zdrowia po urazie lub innej długotrwałej chorobie. Warto pamiętać w tym wypadku, że najważniejsza jest wytrwałość i cierpliwość.
Pamiętajmy również o tym, że na spadek wydolności po przebiegu covid 19 mają wpływ:
- przerwa w treningach osób wcześniej aktywnych fizycznie,
- przebieg choroby,
- dieta
Powrót do sportu powinien być uzależniony od przeprowadzonych wcześniej odpowiednich badań EKG oraz badań krwi, gdyż przy tak ciężkiej i nieprzewidywalnej chorobie płuc, jak COVID-19 skutki przemęczenia ciała mogą być niewspółmierne do ewentualnych korzyści. Warto udać się w takim wypadku do lekarza medycyny sportowej, który z pewnością pomoże nam wrócić do formy po pandemii.
AUTOR:
A. Dziemianko - Trener personalny. Zawodnik trójboju siłowego. Jego specjalizacją jest trening siłowy. Stara się łączyć świat fizjoterapii z treningiem, co daje efekt zdrowego i silnego ciała. Uczestniczył w wielu szkoleniach zakresu treningu siłowego, fizjoterapii. Pracuje na co dzień z różnymi klientami - od osoby z dolegliwościami bólowymi, przez osoby chcące zadbać o swoje ciało jak i takie które chcą zwiększy swoje wyniki siłowe.