Tarczyca - dbając o nią, dbasz o cały organizm!

CZYM JEST TARCZYCA? GDZIE MOŻEMY JĄ ZNALEŹĆ I ZA CO JEST ONA ODPOWIEDZIALNA?

CZYM JEST TARCZYCA?
 

Tarczyca jest narządem, przypominającym kształtem motyla, znajdującym się w okolicy szyi i składającym się z dwóch płatów połączonych cieśnią. Rozmiar (wielkość) tarczycy w ciele człowiek uzależniona jest od takich czynników jak płeć, waga oraz predyspozycja w zakresie podaży jodu. Oczywistym jest, że tarczyca rośnie wraz z rozwojem człowieka, zatem u dorosłego człowieka jest ona w stanie osiągnąć masę w przedziale od 10 do 20 g.

FUNKCJE TARCZYCY W ORGANIZMIE

Do głównych zadań narządu należy produkcja hormonów tarczycy tj. tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3), które razem z krwią są transportowane po całym organizmie i mają wpływ na wiele aspektów związanych z codziennym funkcjonowaniem każdego człowieka, albowiem produkowane hormony oddziałują na cały organizm, poczynając od spraw żywnościowych aż do wewnętrznej temperatury ciała.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że hormony te odpowiedzialne są za przemianę materii, w ten sposób, że dzięki nim wzrasta poziom zużycia tlenu, przy jednoczesnej produkcji ciepła.

Oprócz tego biorą także udział w skurczach mięśnia sercowego oraz napięcia rozkurczowego, ponadto aktywują ośrodek oddechowy, a także przewód pokarmowy (m.in. stanowczo podkręcając metabolizm).

Nie można zapominać także, że hormony tarczycy oddziałują na układ nerwowo – mięśniowy i układ wewnątrzwydzielniczy. Hormony tarczycy mają również ogromny wpływ na rozwój płodu, przechodząc poprzez łożysko do 12 tygodnia życia płodu, bowiem to ich zadaniem regulacją rozwoju płodu, w szczególności mózgu.

Ponadto tarczyca produkuje również kalcytoninę, czyli hormon, oddziałujący na gospodarkę wapniowo – fosforanowej organizmu.

Na sam koniec warto podkreślić, że tyroksyna wytwarzana jest wyłącznie w tarczycy, z kolei trijodotyronina w 20% powstaje w tarczycy, a pozostałe 80% wytwarzane jest w różnych tkankach w wyniku konwersji przez odjodowanie tyroksyny.

 

NIEDOCZYNNOŚĆ I NADCZYNNOŚĆ TARCZYCY

Bez wątpienia źródłem wszelkich chorób tarczycy jest jej stan oraz związany z tym skutek w postaci nadczynności lub niedoczynności tarczycy. Przez niedoczynność tarczycy rozumie się stan niewystarczającego wydzielania hormonów lub ich niedobór, a za nadczynność tarczycy uważa się nadmiar hormonów w całym organizmie. Źródłem nadczynności tarczycy są w przeważającej mierze guzki toksyczne oraz zapalenie tarczycy. Za najczęstsze objawy nadczynności tarczycy uważa się m.in. uczucie gorąca, obniżony nastrój, niepokój oraz nerwowość, większą potliwość, ubytek masy ciała, wrażenie kołatania serca, dolegliwości ze wzrokiem oraz biegunki.

Wspomniane zapalenie tarczycy może stanowić także źródło niedoczynności tarczycy, przy czym na tym nie zamyka się katalog przyczyn, albowiem może ona wynika także z braku odpowiedniego poziomu jodu, w szczególności u młodych osób, a także genetycznie wrodzone zaburzenia. Za najczęstszy objaw niedoczynności tarczycy uznać należy m.in. długotrwałe uczucie zimna, chroniczne zmęczenie czy ból mięśni, suchość skóry, wypadanie włosów, zaburzenia pamięci, niecelowe zwiększenie masy ciała, spadek nastroju, a także trudności z zajściem w ciążę czy też zaparcia. Warto zaznaczyć, że niedoczynność tarczycy zdarza się zdecydowanie częściej niż pozostałe choroby związane z tarczycą.

Zdiagnozowanie nadczynności i niedoczynności tarczycy następuje na podstawie całokształtu obrazu klinicznego, a także badań krwi, w tym w szczególności określających stężenie odpowiednich hormonów wydzielanych przez tarczycę trójjodotyroniny (FT3) i tyroksyny (FT4) oraz hormonu tyreotropowego przysadki (TSH), wytwarzanego przez przednią część przysadki mózgowej, którego funkcja polega na stymulacji tarczycy zarówno do produkcji T3 i T4, jak również do ich wydzielania. W sytuacji wystąpienia niedoczynności tarczycy poziom TSH w wynikach badania będzie przewyższał normę, z kolei przy nadczynności tarczycy ilość hormonu będzie malała.

CHOROBA HASHIMOTO ORAZ CHOROBA GRAVES-BASEDOVA

Do najbardziej znanych oraz najczęstszych chorób związanych z dysfunkcją tarczycy zalicza się chorobę Hashimoto oraz chorobę Graves – Basedowa, które należą do rodzajów zapalenia tarczycy.
 

• Choroba Hashimoto uznawana jest za chorobę autoimmunologiczną powiązaną z zaburzeniami układu odpornościowego, a polegająca na tym, że organizm zamiast podejmować działania mające na celu ochronę przed infekcją, wytwarza stan zapalny we własnych tkankach, czyli można by rzecz „atakuje sam siebie”. Elementem kluczowym choroby Hashimoto jest występujący w organizmie długotrwały stan zapalny tarczycy, co w konsekwencji prowadzić może do niedoczynności tarczycy. Co istotne, w medycynie przyjmuje się, że choroba Hashimoto należy do grupy chorób bezobjawowych, czyli takich, w których brak jest jednoznacznych symptomów świadczących o wystąpieniu choroby Hashimoto. Wszelkie występujące objawy w trakcie przebywania choroby Hashimoto są w głównej mierze efektem niedoczynności tarczycy, ale również mogą być to spowodowane przez inne choroby autoimmunologiczne, czy mieć podłoże psychologiczne.
   

• Natomiast choroba Gravesa-Basedowa w większości przypadków prowadzi do nadczynności tarczycy, zdecydowanie rzadziej do niedoczynności. Jej elementem charakterystycznym jest jej przebieg tzn. brak ciągłości w kontekście jej nasilenia, co oznacza, że objawy raz mogą się nasilać, a raz słabnąć. Charakterystycznymi objawami dla choroby Gravesa-Basedowa jest występowanie problemów ze zmysłem wzroku np. wrażliwość oczu, wytrzeszcz, a nawet mało wyraźne widzenie. Co więcej choroba to może prowadzić do zwiększenia objętości tarczycy.

DIAGNOSTYKA CHORÓB TARCZYCY

W przypadku chorób tarczycy wyróżnia się dwie metody diagnostyki tj. hormonalną oraz immunologiczną. Diagnostyka hormonalna polega na wstępnej kontroli czynności tarczycy TSH, a dokładnie na przeprowadzeniu badania przesiewowe, które pozwala określić poziom stężenia THS w surowicy. Jeżeli wynik badania wskazuje na nieprawidłowości, w dalszej kolejności ocenia się stężenia wolnej tyroksyny (FT4). Diagnostyka immunologiczna polega na dokładnym oznaczeniu stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych i jest obligatoryjne w przypadku podejrzenia zachorowania na chorobę Hashimoto czy chorobę Gravesa – Basedowa.

Podstawowym badaniem służącym wykrywaniu zaburzeń tarczycy jak choroba Hashimoto czy choroba Gravesa-Basedowa jest ultrasonografia, potocznie znana jako badanie USG. Wykonanie USG tarczycy pozwala rozpoznać występującą dolegliwość, która potwierdzona jest poprzez wykonanie kolejnych badań tj. badanie przeciwciał przeciwtarczycowych w surowicy krwi zarówno w przypadku choroby Gravesa-Basedowa, jak i choroby Hashimoto. Chorobę Gravesa-Basedowa charakteryzuje wystąpienie przeciwciał TRAb, natomiast dla choroby Hashimoto typowe są przeciwciała aTPO.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach można stosować biopsję aspiracyjną cienkoigłową, która pozwala określić czy zmiany występujące w organizmie człowieka są łagodne czy też złośliwe oraz badanie radiologiczne tj. RTG, lecz jedynie w przypadku potrzeby uwidocznienia ucisku wola na przełyk, a to dlatego iż prawidłowo funkcjonująca tarczyca nie zostanie dostrzeżona podczas badania RTG.

LECZENIE CHORÓB TARCZYCY
 

W zależności od rodzaju zapalenia tarczycy tj. czy mamy do czynienia z jej nadczynnością czy też niedoczynnością, przewiduje się różnego rodzaju leczenia. W przypadku nadczynności tarczycy podstawowym celem leczenia będzie zmniejszanie produkcji hormonów tarczycy oraz efektów ich działania za pomocą odpowiednio przygotowanej farmakologii.

Najczęstszym sposobem są leki z grupy tyreostatyków, których zadaniem jest hamowanie produkcji hormonów, oraz adrenolityki, których celem jest zmniejszanie skutków choroby. W przypadku nadczynności tarczycy czasem zachodzi konieczność zlikwidowania tkanki tarczycowej, która przejawia jakiekolwiek nieprawidłowości, albowiem zdarza się np. w przypadku wystąpienia guzków toksycznych, że leczenie farmakologiczne może prowadzić do poważnych powikłań. Istnieją trzy metody na pozbycie się tkanki tarczycowej tj. leczenie jodem, wstrzykiwanie etanolu oraz zabieg chirurgiczny, który polega na usunięciu tarczycy.

W przypadku wystąpienia u człowieka niedoczynności tarczycy za niezbędne uważa się stałą kurację polegającą na przyjmowaniu hormonów tarczycy albo jodu, jeżeli przyczyną niedoczynności jest jego niedobór. Jednym ze sposób leczenia jest stosowanie leków zawierających trijodotyroninę, których dawka ustalana jest po szczegółowej analizie wyników badania hormonalnego, w których jako najlepsze z nich wskazuje się określenie stężenia THS.

Należy podkreślić, że oprócz farmakologicznych sposobów leczenia tarczycy, są też i te naturalne. Jeżeli bowiem problemem jest niedobór jodu, najlepszym rozwiązaniem byłoby oczywiście jego ciągłe uzupełnianie. Nie licząc przeprowadzki nad Morze Bałtyckie, które to cieszy się bogactwem jodu lub w inne rejony, w których jod występuje, pozostaje nam również wdrożenie jodu do codziennej diety. Znajduje się m.in. w algach morskich, ponadto warto również spożywać orzechy brazylijskich, wątróbkę lub owoce morza, ponieważ są one bogate w selen, który aktywuje wydzielanie hormonów tarczycy. Korzystne efekty może także przynieść spożywanie takich minerałów i witamin jak cynk, wapń czy witaminy D oraz unikanie przetworzonej żywności, cukru oraz tłuszczów nasyconych.

DIETA W PRZYPADKU CHORÓB TARCZYCY
 

Niedoczynność tarczycy zmusza do ustalenia odpowiedniej regulacji żywienia w szczególności jeśli chodzi o regularność posiłków, a także warunkiem koniecznym jest prowadzenie codzienną aktywności w postaci spaceru, biegania, pływania czy innych aktywności, które podkręcają spowolniony z powodu choroby tarczycy, metabolizm. Dieta powinna skupiać się na posiłkach pieczonych lub przygotowywanych na parze, oczywiście wzbogaconych odpowiednią ilością świeżych owoców i warzyw. Ograniczeniom powinno również podlegać picie alkoholu, a także zaleca rezygnację ze spożywania kofeiny.

DLA WSPARCIA FUNKCJONOWANIA TARCZYCY POLECAMY:
 

NOW FOODS Thyroid Energy (Wsparcie Tarczycy) - 90 kapsułek wegetariańskich
 

Thyroid Energy to kompletny suplement diety wspomagający zdrową tarczycę. Teraz połączono jod i tyrozynę, dwa integralne składniki niezbędne do syntezy wydzielin tarczycy. Minerały, selen, cynk i miedź zostały dodane jako kofaktory potrzebne do prawidłowej czynności tarczycy. Ponadto NOW Thyroid Energy zawiera ajurwedyjskie ekstrakty ziołowe z Guggul (Commiphora mukul) i Ashwagandha (Withania somnifera) w celu uzupełnienia składników odżywczych.

SWANSON Kelp (Zdrowa Tarczyca) - 250 tabletek



KELP to warzywo morskie bogate w jod, wspiera prawidłowe funkcjonowanie tarczycy.

NORSA PHARMA Thyroset (Wsparcie Tarczycy) 3 x 45 kapsułek


 

Thyroset wspiera prawidłowe funkcjonowanie tarczycy i układu hormonalnego. Został opracowany, aby uzupełniać podstawowe niedobory witamin i składników mineralnych u osób wymagających szczególnej dbałości o zdrowie tarczycy (np. u osób z chorobą Hashimoto i niedoczynnością tarczycy). Pamiętaj, że suplementacja wspiera, ale sama w sobie nie jest głównym działaniem terapeutycznym. W przypadku głębszych niedoborów konieczne może być ich dodatkowe uzupełnienie, ustalone na podstawie badań laboratoryjnych oraz konsultacji medycznej.
 

THORNE Thyrocsin™ (Wsparcie Zdrowej Czynności Tarczycy) 120 kapsułek wegetariańskich

Thyrocsin kofaktory tarczycy zwiększają poziom hormonów T4 i wspierają peryferyjną konwersję T4 do T3.  Hormony tarczycy regulują metabolizm białek, tłuszczów i węglowodanów, wpływając w ten sposób na wytwarzanie energii przez te makroelementy. Niedobór lub nadmiar hormonów tarczycy może mieć dalekosiężne skutki. Na przykład, wysoki poziom kortyzolu może zakłócać czynność tarczycy, powodując niską tyroksynę (T4) lub słabą konwersję T4 do postaci aktywnej, trójjodotyroninę (T3). Każdy hormon tarczycy pełni wiele ważnych funkcji w organizmie; na przykład T4 obsługuje pojemność minutową serca, tętno, częstość oddechów i podstawowe tempo przemiany materii - niski podstawowy metabolizm może powodować zmęczenie, chłód i problemy z utratą wagi. Thyrocsin zapewnia odżywcze i botaniczne wsparcie dla zdrowej funkcji tarczycy, konwersji T4 do T3 i normalnego poziomu kortyzolu. * Ta nie-gruczołowa formuła wspomagająca tarczycę jest dostępna tylko od Thorne'a.