Patryk Chodyniecki
Tran dla dziecka
- Czy niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe są bezpieczne dla dzieci?
- Kiedy można podać dzieciom tran?
- Jakie są korzyści zdrowotne spożywania oleju z ryb?
- Możliwe skutki uboczne oleju rybnego u dzieci
- Kiedy unikać oleju ze świeżej wątroby dorsza atlantyckiego?
- Jak sprawić, by Twoje dziecko spożywało tran?
- Tran, a zawarte w nim kwasy tłuszczowe
- Dawkowanie dla dzieci
- Źródła oleju rybiego
- Co musisz wiedzieć, zanim kupisz tran dla dzieci?
- Skorzystaj ze zniżki
Regularne spożywanie ryb wiąże się z optymalnym spożyciem kwasów omega-3. Jednak w przypadkach, gdy spożycie ryb jest znikome lub rzadkie, pomocna może być suplementacja. Jednym z takich suplementów jest olej rybny, znany powszechnie jako tran. Ale czy można go podawać dzieciom? W tym artykule omówimy, czy podawanie tranu dzieciom jest bezpieczne, jak wygląda jego stosowanie u niemowląt i jakie korzyści zdrowotne przynosi dla całego organizmu.
Czy niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe są bezpieczne dla dzieci?
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) oznaczyła olej rybny jako żywność „ogólnie uznawaną za bezpieczną (GRAS)”. Bezpieczny limit spożycia to trzy gramy dziennie dla dorosłych. Ogólnie rzecz biorąc, dzieci poniżej pierwszego roku życia potrzebują 0,5 grama kwasów tłuszczowych omega-3 dziennie
Kiedy można podać dzieciom tran?
Według American Academy of Pediatrics (AAP) w ciągu kilku miesięcy od rozpoczęcia przyjmowania pokarmów stałych, codzienna dieta niemowlęcia powinna zawierać różnorodne pokarmy, w tym ryby. Nie wiadomo jednak czy zasada ta dotyczy również tranu. Jeśli Twoje dziecko regularnie spożywa ryby i to mu/jej odpowiada, olej rybny również może być dla niego odpowiedni. Umiarkowane spożywanie ryb w regularnych odstępach czasu powinno być w stanie zaspokoić zapotrzebowanie żywieniowe dziecka na kwasy tłuszczowe omega-3. Ale jeśli chcesz zacząć podawać dziecku tran, obowiązkowo wcześniej skonsultuj się z lekarzem-pediatrą.
Jakie są korzyści zdrowotne spożywania oleju z ryb?
Olej rybi pozyskiwany jest z tkanek tłustych ryb. Przykładem oleju rybnego jest np. olej z wątroby dorsza, który jest pozyskiwany, jak sama nazwa wskazuje, z wątroby dorsza, uznawanego powszechnie za tłustą rybę. Olej jest doskonałym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, takich jak EPA (kwas eikozapentaenowy) i DHA (kwas dokozaheksaenowy), których organizm nie może syntetyzować. Poniżej przedstawiamy niektóre korzyści wynikające ze spożywania tranu:
- Rozwój mózgu i zmysłu poznawczego - kwasy tłuszczowe omega-3, takie jak EPA i DHA, są wymagane do prawidłowego rozwoju mózgu i zmysłu poznawczego u niemowląt. W szczególności niedobór DHA wiąże się ze słabym rozwojem poznawczym prowadzącym do trudności w uczeniu się, dlatego uzupełnienie diety dziecka olejem rybim, po konsultacji z lekarzem, może pomóc.
- Rozwój oczu - różne badania naukowe wykazały, że kwasy tłuszczowe omega-3, takie jak DHA, mogą być korzystne we wspomaganiu optymalnego rozwoju wzroku. Poza tym DHA może na dłuższą metę pomóc w zachowaniu wzroku i zwalczaniu przewlekłego stanu zapalnego powiek.
- Zdrowe serce - regularne spożywanie olejów rybnych może mieć działanie ochronne na serce. Omega-3 może prawdopodobnie obniżyć ciśnienie krwi i poprawić zdrowie naczyń krwionośnych. Poza tym wiadomo, że kwasy tłuszczowe zmniejszają trójglicerydy i spowalniają odkładanie się płytki nazębnej. Korzyści te mogą mieć znaczenie dla dziecka na dłuższą metę.
- Odporność - stwierdzono, że DHA ma właściwości wzmacniające odporność. Kwasy tłuszczowe omega-3 wykazują również działanie przeciwzapalne, które odgrywają istotną rolę w zwiększaniu odporności.
- Zdrowe kości - niektóre badania pokazują, że regularne spożywanie oleju z ryb może mieć działanie ochronne na kości, a suplementy oleju z ryb mogą pomóc zmniejszyć ból i sztywność stawów. Olej rybi zawiera również witaminę D, która pomaga w utrzymaniu zdrowych kości.
- Pielęgnacja skóry - stosowanie oleju z ryb wykazało korzystny wpływ na rozwój skóry. Przyjmuje się, że olej rybi może zmniejszyć nasilenie niektórych chorób skóry, takich jak egzema i zapalenie skóry. Korzyści te przypisuje się zawartym w nim kwasom tłuszczowym omega-3 i omega-6.
- Poprawa ogólnego stanu zdrowia - oprócz kwasów tłuszczowych omega-3, olej rybny zawiera inne mikroelementy, takie jak jod, selen, witaminy A i D oraz związki bioaktywne. Związki te pomagają w utrzymaniu zdrowia i dobrego samopoczucia przy regularnym spożywaniu. Wszystkie korzyści płynące z oleju rybiego są częścią dobrze zbilansowanej diety dziecka.
- Może łagodzić objawy ADHD - zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, zwany potocznie ADHD, jest częstym stanem związanym z objawami takimi jak nadpobudliwość, impulsywność i trudności z koncentracją. Niektóre badania wskazują, że suplementy omega-3 mogą pomóc zmniejszyć objawy ADHD u dzieci. Szereg badań wykazał z kolei, że kwasy tłuszczowe omega-3 poprawiają pamięć, uwagę, uczenie się. Kilkutygodniowe badanie z udziałem 79 chłopców wykazało, że przyjmowanie 1300 mg kwasów omega-3 dziennie poprawiło koncentrację u osób z ADHD. Co więcej, po przeprowadzeniu ponad 52 badań stwierdzono, że modyfikacje diety i zażywanie oleju rybiego były dwiema najbardziej obiecującymi technikami zmniejszania objawów ADHD u dzieci
- Może zmniejszyć objawy astmę - astma to przewlekła choroba, która dotyka dzieci i dorosłych, powodując objawy takie jak ból w klatce piersiowej, trudności w oddychaniu, kaszel i świszczący oddech. Niektóre badania wykazały, że suplementy kwasów tłuszczowych omega-3 pomagają złagodzić te objawy. Na przykład 10-miesięczne badanie z udziałem 29 dzieci wykazało, że przyjmowanie kapsułki z olejem rybim zawierającej 120 mg dziennie połączonego DHA i EPA pomogło zmniejszyć objawy astmy. Inne badanie przeprowadzone wśród 135 dzieci dowiodło, że istnieje zależność pomiędzy wyższym spożyciem kwasów tłuszczowych omega-3, a zmniejszeniem objawów astmy spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza w pomieszczeniach.
- Promuje lepszy sen - Zaburzenia snu dotykają prawie 4% dzieci poniżej 18 roku życia. Jedno badanie z udziałem 395 dzieci powiązało niższy poziom kwasów tłuszczowych omega-3 we krwi z wyższym ryzykiem problemów ze snem. Odkryto również, że suplementacja 600 mg DHA przez 16 tygodni zmniejszyła przerwy w śnie i doprowadziła do prawie 1 godziny snu więcej na noc. Inne badania sugerują, że spożywanie większej ilości kwasów tłuszczowych omega-3 podczas ciąży może poprawić wzorce snu u niemowląt.
Możliwe skutki uboczne oleju rybnego u dzieci
Oto niektóre z prawdopodobnych skutków ubocznych oleju z ryb:
- Ogólny dyskomfort - olej rybny ma pewne ogólne skutki uboczne, takie jak nieprzyjemny smak w ustach, nieświeży oddech, śmierdzący pot i ból głowy. Te skutki uboczne są łagodne i mogą, ale nie muszą, wystąpić u wszystkich dzieci. Niektóre dzieci mogą również doświadczać problemów żołądkowo-jelitowych, takich jak zgaga, nudności i biegunka.
- Możliwa interakcja z lekami - olej z ryb nawiązuje czasami interakcję z lekami, dlatego, jeśli Twoje dziecko przyjmuje leki, przedyskutuj uprzednio z lekarzem-pediatrą kwestię przyjmowania tranu przez swoją pociechę.
- Szkodliwe składniki - niektóre suplementy z olejem rybim mogą zawierać dodane substancje, które mogą nie być odpowiednie dla niemowląt. Wybór suplementu z tranem należy przeprowadzić w porozumieniu z lekarzem-pediatrą.
- Alergia - niemowlę uczulone na owoce morza może być również uczulone na ryby. Niektóre podstawowe objawy alergii na ryby to ból głowy, nudności, skurcze żołądka, niestrawność, zatkany nos lub katar oraz anafilaksja. Jeśli Twoje dziecko ma alergię na owoce morza lub jakąkolwiek inną istniejącą alergię, przed podaniem oleju z ryb lub jego suplementu skonsultuj się z pediatrą.
- Przedawkowanie - wysokie dawki suplementacji oleju rybiego są związane z obniżoną odpornością, zwiększonym działaniem przeciwzakrzepowym i toksycznością. Jeśli Twoje dziecko wykazuje jakiekolwiek nietypowe objawy po spożyciu suplementu zawierającego olej z ryb, zaprzestań jego stosowania i zwróć się o natychmiastową pomoc lekarską.
Kiedy unikać oleju ze świeżej wątroby dorsza atlantyckiego?
Unikaj oleju z ryb, jeśli dziecko:
-
ma stan chorobowy, zwłaszcza zaburzenie krwi,
-
jest uczulone na ryby lub owoce morza,
-
zażywa leki przeciwpłytkowe lub inne leki, które mogą być mniej skuteczne w obecności oleju z ryb.
Jak sprawić, by Twoje dziecko spożywało tran?
Wprowadzenie tranu do codziennej diety może nie być łatwe, ponieważ dzieci mogą nie lubić jego smaku. Oto kilka wskazówek, jak to zmienić:
- Spróbuj oferować smakowy olej rybny - smak może pomóc zamaskować zapach ryb, więc zmieszaj aromatyzowany olej rybny z musem jabłkowym lub dowolnym ulubionym przysmakiem Twojego dziecka.
-
Dodaj olej rybny do butelki mleka, miękkiej owsianki, koktajlu lub jogurtu.
-
Posyp puree warzywne olejem rybnym.
-
Gdy Twoje dziecko zacznie żuć, możesz zdecydować się na suplementy oleju z ryb do żucia.
-
Możesz również spróbować pokarmów dla niemowląt wzbogacanych olejem rybnym, gdy Twoje dziecko dorośnie.
Tran, a zawarte w nim kwasy tłuszczowe
Zarówno dzieci, jak i dorośli potrzebują witamin, minerałów i innych składników odżywczych, aby utrzymać zdrowe, funkcjonujące ciało. W przypadku dzieci te składniki odżywcze są również wykorzystywane do witalnego wzrostu i rozwoju. Podobnie jak inne ważne składniki odżywcze dla wzrostu i rozwoju (takie jak witamina D, żelazo i wapń), dzieci potrzebują kwasów tłuszczowych omega-3. Kwasy tłuszczowe omega-3 występują w trzech formach:
-
ALA (kwas alfa-linolenowy),
-
EPA (kwas eikozapentaenowy),
-
DHA (kwas dokozaheksaenowy).
ALA znajduje się w olejach roślinnych. Pokarmy takie jak orzechy włoskie, soja, siemię lniane, nasiona konopi i nasiona chia są dobrym źródłem ALA. EPA i DHA znajdują się przede wszystkim w tłustych rybach, ale można je również uzyskać, jedząc inne owoce morza, a nawet niektóre algi.
ALA jest nazywany „niezbędnym kwasem tłuszczowym”. Nasz organizm nie jest w stanie samodzielnie wytwarzać ALA, co oznacza, że musimy go pozyskiwać ze źródeł pożywienia. EPA i DHA można wytwarzać w naszych ciałach z ALA, ale proces ten jest nieefektywny.
Dawkowanie dla dzieci
Dzienne zapotrzebowanie na kwasy omega-3 zależy od wieku i płci. Jeśli stosujesz suplementy, pamiętaj, by postępować zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Warto zauważyć, że ALA jest jedynym kwasem tłuszczowym omega-3 z określonymi wytycznymi dotyczącymi dawkowania. Zalecane dzienne spożycie ALA u dzieci w zależności od wieku to:
-
0-12 miesięcy: 0,5 grama,
-
1-3 lata: 0,7 grama,
-
4-8 lat: 0,9 grama.
Jeśli chodzi o płeć, dane wyglądają następująco:
-
dziewczęta 9–13 lat: 1,0 gram,
-
chłopcy 9–13 lat: 1,2 grama,
-
dziewczęta 14-18 lat: 1,1 grama,
-
chłopcy 14-18 lat: 1,6 grama.
Ogólnie rzecz biorąc, przyjmuje się, że 120-1300 mg połączonego DHA i EPA dziennie jest korzystne dla dzieci. Mimo to, aby zapobiec wszelkim niepożądanym skutkom, najlepiej skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem przyjmowania suplementów przez dziecko.
Źródła oleju rybiego
Możesz uzyskać DHA i EPA z kilku źródeł żywności, w tym z:
- oleju z wątroby dorsza,
- tłustych ryb np: śledź, pstrąg tęczowy, makrela, łosoś, tuńczyk i sardynki, które mają najwyższy poziom DHA i EPA,
- inne ryby np. mintaj, flądra, przegrzebki, małże, krewetki, sumy, tuńczyk tuńczyk biały w puszkach, tuńczyk jasny w puszkach i paluszki rybne mają mniej DHA i EPA niż tłuste ryby, ale najważniejsze, że mają je w składzie,
- żywność i napoje wzbogacone DHA.
Jeśli planujesz suplementację żywnością wzbogaconą DHA, pamiętaj, że ilości znajdujące się w żywności wzbogaconej są prawdopodobnie mniejsze niż w porcji tłustych ryb. Jeśli Twoje dziecko je regularnie, ilość może się sumować. Pamiętaj również, by tę ilość dodać do całkowitego dziennego spożycia, jeśli rozważasz oferowanie dodatkowego suplementu z olejem rybim.
Poniżej przedstawiamy produkty, które posiadają największą ilość kwasów omega 3
Rodzaj tłuszczu | Wartość energetyczna | Omega−3 | Omega−6 | Stosunek 3/6 |
---|---|---|---|---|
Olej z łososia | 123 | 5182 | 302 | 17,16 |
Olej z wątroby dorsza (tran) | 123 | 2811 | 254 | 11,07 |
Olej ze śledzia | 123 | 1926 | 195 | 9,88 |
Olej z sardynek | 123 | 3688 | 513 | 7,19 |
Olej z pachnotki | 120 | 8960 | 1680 | 5,33 |
Olej lniany | 120 | 7980 | 2240 | 3,56 |
Masło bezwodne | 112 | 185 | 288 | 0,64 |
Olej rzep. niskoerukowy | 124 | 1302 | 2842 | 0,46 |
Olej z gorczycy sarepskiej | 124 | 826 | 2146 | 0,38 |
Olej z orzechów włoskich | 120 | 1414 | 7194 | 0,20 |
Olej sojowy | 120 | 925 | 6936 | 0,13 |
Olej z zarodków pszennych | 120 | 938 | 7453 | 0,13 |
Domowy smalec | 115 | 141 | 1242 | 0,11 |
Oliwa z oliwek | 119 | 81 | 1067 | 0,08 |
Olej sojowy utwardzony | 120 | 354 | 4746 | 0,07 |
Masło shea | 120 | 41 | 666 | 0,06 |
Majonez sojowy | 99 | 414 | 7176 | 0,06 |
Przemysłowy smalec | 115 | 128 | 2317 | 0,06 |
Olej słonecznikowy | 124 | 27 | 505 | 0,05 |
Olej z otrębów ryżowych | 120 | 218 | 4542 | 0,05 |
Masło kakaowe | 120 | 14 | 381 | 0,04 |
Olej palmowy | 120 | 27 | 1238 | 0,02 |
Olej kukurydziany | 120 | 95 | 7888 | 0,01 |
Olej sezamowy | 120 | 41 | 5617 | 0,01 |
Olej bawełniany | 120 | 27 | 7018 | 0,00 |
Olej z pestek winogron | 120 | 14 | 9466 | 0,00 |
Olej arachidowy | 119 | 0 | 4320 | 0,00 |
Olej kokosowy | 117 | 0 | 245 | 0,00 |
Co musisz wiedzieć, zanim kupisz tran dla dzieci?
Rozmawiając o zakupie oleju z ryb, jego suplementach lub innych produktów z DHA, ALA, żywności wzbogaconej DHA, a także mając na uwadze ryzyko związane z rtęcią w rybach, okazuje się, że temat wcale nie jest taki prosty, jakby mógł się wydawać. Oto kilka ważnych rzeczy, o których należy pamiętać w przypadku zakupu tranu:
- Ostrożnie wybieraj suplementy - jeśli zdecydujesz się na włączenie suplementu do rutyny swojego dziecka, poszukaj suplementu oleju rybnego lub suplementu omega-3, który zawiera zarówno DHA, jak i EPA, jeśli chcesz uzyskać możliwe korzyści z oleju rybnego. Uwzględnij różne źródła i pamiętaj, że rybi smak niektórych suplementów zawierających olej rybny jest często maskowany przez inne składniki smakowe. Przed zakupem koniecznie zapoznaj się z etykietą.
- Bądź świadomy alergii - nie podawaj swoim dzieciom suplementów oleju rybnego, jeśli są uczulone na ryby lub skorupiaki.
- Zrozum składniki - kwasy tłuszczowe omega-3 to niezbędne kwasy tłuszczowe. Oznacza to, że nasz organizm nie może ich samodzielnie wytwarzać i musi je pobierać z naszej diety, albo z pokarmów, które jemy i pijemy, albo z suplementów. Nie ma % dziennych wartości dla DHA, EPA lub ALA. Dzieje się tak, nawet jeśli widzisz je na niektórych etykietach żywności lub suplementach. Istnieje jednak odpowiednia podaż kwasów tłuszczowych omega-3 dla dzieci. Te liczby obejmują ALA, DHA i EPA w jednym zaleceniu.
- Rozważ wpływ na środowisko - naukowcy zaczęli badać wpływ na środowisko przełowienia mniejszych ryb w celu produkcji suplementów z olejem rybim. Często można to znaleźć na stronach internetowych poszczególnych marek. Wykonaj szybkie wyszukiwanie przed dokonaniem zakupu, ponieważ dane zmieniają się wraz ze zmianami połowów
Tran dla dziecka zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminę d, kwas foliowy, witaminy d, wysokie stężenie trójglicerydów i wiele innych. Wybierając tran dla swojego dziecka warto zadbać o to, żeby skład tranu był szczegółowo rozpisany. Odpowiednia suplementacja takim produktem wzmacnia odporność organizmu i wykazuje właściwości lecznicze w stanach obniżonej odporności.
Skorzystaj ze zniżki:
www.webmd.com - Omega 3 fatty acids fact sheet
www.healthline.com - 17 health benefits of omega-3
www.childrensnutrition.co.uk - Omega-3 for kids
J.H. Christensen i inni, Effect of fish oil on heart rate variability in survivors of myocardial infarction: a double blind randomised controlled trial, „British Medical Journal”, 312 (7032), 1996, s. 677–678
Oceń tekst
Patryk Chodyniecki