Czym jest hydroksyzyna?

Czym dokładnie jest hydroksyzyna?

Hydroksyzyna jest lekiem z grupy anksjolityków, czyli środków przeciwlękowych, należącym do klasy przeciwhistaminowych I generacji. Stosowana jest przede wszystkim w celu łagodzenia stanów lękowych, nerwicowych oraz jako środek przeciwhistaminowy w leczeniu alergii. Działa na ośrodkowy układ nerwowy (OUN), co daje jej właściwości uspokajające i nasenne, a także ma właściwości przeciwwymiotne. Hydroksyzyna wpływa na blokowanie receptorów H1, co hamuje reakcje alergiczne, takie jak świąd, wysypka czy katar sienny.

Jej szczególną cechą jest działanie uspokajające, co czyni ją użytecznym narzędziem w terapii osób cierpiących na zaburzenia lękowe oraz w sytuacjach przedoperacyjnych, gdzie stosuje się ją do wyciszenia pacjenta. Co ciekawe, pomimo że jest lekiem przeciwhistaminowym, hydroksyzyna nie wywołuje uzależnienia, co odróżnia ją od typowych benzodiazepin, takich jak diazepam, często przepisywanych w przypadkach lęku.

 

Jak hydroksyzyna działa na organizm?

Hydroksyzyna oddziałuje na organizm na kilku poziomach, przede wszystkim poprzez hamowanie aktywności histaminy — kluczowego mediatora reakcji alergicznych oraz jednego z neuroprzekaźników wpływających na nastrój i układ nerwowy. Hydroksyzyna jest antagonistą receptorów histaminowych H1 w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym, co tłumi efekty histaminy i prowadzi do zmniejszenia objawów alergicznych, takich jak świąd, obrzęk czy zaczerwienienie skóry.

Działanie na ośrodkowy układ nerwowy (OUN)
Hydroksyzyna działa przede wszystkim na OUN, gdzie jej głównym efektem jest wyciszenie aktywności neuronów. Wynika to z blokowania receptorów H1, co zmniejsza przewodnictwo impulsów nerwowych i prowadzi do działania uspokajającego. Ponadto, hydroksyzyna wykazuje pewne powinowactwo do receptorów serotoninowych 5-HT2A, które odgrywają istotną rolę w regulacji nastroju i stanów lękowych. Dzięki temu, choć nie jest klasycznym lekiem psychotropowym, działa jako skuteczny anksjolityk, co potwierdziły badania kliniczne.

Warto również zauważyć, że hydroksyzyna, w odróżnieniu od benzodiazepin, nie działa bezpośrednio na receptory GABA, które są kluczowe w modulowaniu lęku i snu. Oznacza to, że jej działanie uspokajające ma inny mechanizm i nie prowadzi do uzależnienia ani efektów odstawiennych. Dzięki temu hydroksyzyna jest chętnie wybierana przez lekarzy jako bezpieczniejsza alternatywa w leczeniu krótkotrwałych stanów lękowych czy bezsenności.

Działanie przeciwhistaminowe
Jak wspomniano wcześniej, hydroksyzyna jest antagonistą receptorów histaminowych H1. W normalnych warunkach, histamina jest wydzielana przez komórki tuczne (mastocyty) w odpowiedzi na alergeny. Łączy się z receptorami H1, co wywołuje szereg reakcji, takich jak rozszerzenie naczyń krwionośnych, zwiększenie przepuszczalności naczyń i stymulowanie zakończeń nerwowych, co prowadzi do świądu. Blokując receptory H1, hydroksyzyna hamuje te reakcje, co przynosi ulgę w alergiach, pokrzywce i innych stanach związanych z nadmiernym wydzielaniem histaminy.

Działanie przeciwwymiotne
Działanie przeciwwymiotne hydroksyzyny wynika z jej wpływu na ośrodek wymiotny w rdzeniu przedłużonym, gdzie również znajdują się receptory histaminowe H1. Hamowanie tych receptorów prowadzi do zmniejszenia odruchu wymiotnego, co jest szczególnie przydatne w leczeniu nudności związanych z chorobą lokomocyjną lub pooperacyjnymi nudnościami.

Wpływ na inne układy
Chociaż hydroksyzyna działa głównie na układ nerwowy i alergiczne reakcje organizmu, jej wpływ może być widoczny także w innych układach. W przypadku układu sercowo-naczyniowego, w dużych dawkach lub przy stosowaniu u osób z predyspozycjami do zaburzeń rytmu serca, hydroksyzyna może prowadzić do wydłużenia odstępu QT. Jest to efekt blokowania kanałów potasowych, co zaburza repolaryzację komórek mięśnia sercowego.

Wchłanianie i metabolizm
Po podaniu doustnym hydroksyzyna jest szybko wchłaniana z przewodu pokarmowego. Jej maksymalne stężenie w osoczu krwi osiągane jest w ciągu około 2 godzin. Lek ten jest metabolizowany w wątrobie, głównie przez enzym CYP3A4, co przekształca go w aktywne metabolity, takie jak cetyryzyna – znany lek przeciwhistaminowy II generacji. Czas półtrwania hydroksyzyny wynosi od 14 do 25 godzin, w zależności od wieku i stanu zdrowia pacjenta, co oznacza, że efekty działania mogą się utrzymywać przez dłuższy czas.

 

Jak należy stosować ten lek?

Inne zastosowania tego leku

• leki przeciwhistaminowe; azytromycyna (Zithromax, ZMax), 
• niektóre leki przeciwdepresyjne, takie jak citalopram (Celexa) i fluoksetyna (Prozac, Sarafem, Selfemra),
• leki na lęki,
• niektóre leki na arytmię, takie jak amiodaron (Cordarone, Nexterone, Pacerone), prokainamid, chinidyna (w Nuedexta) i sotalol (Betapace, Sorine, Sotylize), 
• barbiturany,
• klarytromycyna (Biaxin, Prevpac),
• droperydol (Inapsine), 
• erytromycyna (Eryc, Ery-Tab, PCE, inne),
• gatifloksacyna, 
• niektóre leki na choroby psychiczne, takie jak chlorpromazyna, klozapina (Clozaril, Fazaclo ODT, Versacloz), iloperidon (Fanapt), kwetiapina (Seroquel),
• zyprazydon (Geodon),
• meperydyna (Demerol),
• metadon (Dolofina, Metadoza),
• moksyfloksacyna (Avelox),
• leki przeciwbólowe,
• ondansetron (Zofran, Zuplenz),
• pentamidyna (Nebupent, Pentam),
• leki na drgawki, środki uspokajające, nasenne i uspokajające. 

Co powinienem zrobić, jeśli zapomnę dawkę?

Jakie skutki uboczne może powodować ten lek?

• suchość w ustach,
• zaparcia (szczególnie u osób starszych),
• dezorientacja (szczególnie u osób starszych),
• zawroty głowy,
• ból głowy.

• niezamierzone ruchy drżenia,
• drgawki.

• wysypka
• wypełnione ropą, przypominające pęcherze rany (zmiany), obszary obrzęku i zaczerwienienia skóry oraz gorączka

Co powinienem wiedzieć o przechowywaniu i usuwaniu tego leku?

W nagłych wypadkach/przedawkowaniu

• zawroty głowy,
• drgawki,
• mdłości,
• wymioty.

Jakie inne informacje powinienem wiedzieć?

Wykonuj wszystkie wizyty u lekarza i najlepiej żadnej nie odpuszczaj.  Nie pozwól nikomu wziąć twoich lekarstw. Zapytaj swojego farmaceutę o wszelkie kwestie dotyczące uzupełnienia recepty.

Ważne jest, aby sporządzić pisemną listę wszystkich leków wydawanych na receptę i bez recepty (bez recepty), a także wszelkich produktów, takich jak witaminy, minerały lub inne suplementy diety. Powinieneś mieć tę listę ze sobą za każdym razem, gdy odwiedzasz lekarza lub przyjmujesz do szpitala. Ważne informacje należy również mieć przy sobie na wypadek sytuacji awaryjnych.

Stosowanie hydroksyzyny może nieść za sobą wiele korzyści. Wykazuje właściwości przeciwhistaminowe, czy jest stosowana jako leczenie lęku. Najczęściej stosuje się ją przed zabiegami chirurgicznymi, bądź na leczenie świądu. Niemniej jednak powoduje ona także konkretne skutki uboczne:
zaburzenia elektrolitowe,

• nadmierne pocenie,

• może wywołać zaburzenia rytmu serca,

• zatrzymanie moczu,

• zaburzenia ruchowe,

• zaburzenia akomodacji i wiele innych.

Chociaż lek ma znaczny potencjał, to nie zaleca się jego przyjmowania, gdy zachodzi karmienie piersią, gdy przyjmujemy leki na zaburzenia krwi (zmienia działanie leków przeciwzakrzepowych) etc. Pamiętajmy, żeby ten lek stosować zgodnie z zaleceniami lekarza, bądź farmaceuty. 

Przeczytaj również
Leki na koncentrację

 
 

Suplementy mające podobne do hydroksyzyny działanie
 

MEDICA HERBS Kwercetyna 60 Kapsułek

STADA Histasolv (Nietolerancja Histaminy) 60 Kapsułek

SEEKING HEALTH ProBiota HistaminX (Probiotyk Histamina) 60 kapsułek wegetariańskich