Bor

Występowanie boru

Bor występuje w żywności i napojach w postaci nieorganicznych boranów, a także mono - lub dicukrowych estrów boranowych, takich jak fruktoboran wapnia. Większość spożywanego boru jest hydrolizowana do kwasu borowego w przewodzie pokarmowym. Organizm wchłania około 85–90% spożytego boru. Jednak bardzo niewiele wiadomo o tym, jak i gdzie w przewodzie pokarmowym zachodzi wchłanianie. Bor nie gromadzi się w większości tkanek ciała, ale kości, paznokcie i włosy mają wyższy poziom boru niż inne tkanki ciała. Kwas borowy jest główną formą boru we krwi, moczu i innych płynach ustrojowych. Brak istotnych zmian poziomu boru we krwi w odpowiedzi na duży wzrost spożycia sugeruje, że organizm utrzymuje homeostazę boru, prawdopodobnie poprzez zwiększenie wydalania z moczem, ale mechanizmy regulujące homeostazę boru nie zostały zidentyfikowane. Bor jest wydalany głównie z moczem, a niewielkie ilości są wydalane z kałem, potem, oddechem i żółcią. Stan boru nie jest rutynowo sprawdzany w praktyce klinicznej. Większość badań sugeruje, że poziom boru w moczu koreluje z jego spożyciem. Stężenie boru w osoczu na czczo u kobiet po menopauzie wynosi od 34 do 95 ng/ml. Jakie są najlepsze źródła boru? Jakie są objawy niedoboru boru w organizmie człowieka? Czytaj dalej aby poznać odpowiedzi na te pytania.

 

Zalecane spożycie

Zalecenia dotyczące spożycia składników odżywczych są zawarte w dietetycznych referencyjnych wartościach spożycia (DRI). DRI to ogólne określenie zestawu wartości referencyjnych używanych do planowania i oceny spożycia składników odżywczych przez zdrowych ludzi. Te wartości, które różnią się w zależności od wieku i płci, obejmują:

• Zalecana porcja diety (RDA): Średni dzienny poziom spożycia wystarczający do zaspokojenia zapotrzebowania na składniki odżywcze prawie wszystkich (97%–98%) zdrowych osób; często używane do planowania diet odpowiednich pod względem odżywczym dla poszczególnych osób.

• Odpowiednie spożycie (AI): zakłada się, że spożycie na tym poziomie zapewnia odpowiednią wartość odżywczą; ustalona, ​​gdy dowody są niewystarczające do opracowania RDA.

• Szacunkowe Średnie Zapotrzebowanie (EAR): Średni dzienny poziom spożycia szacowany na zaspokojenie zapotrzebowania 50% zdrowych osób; zwykle używany do oceny spożycia składników odżywczych przez grupy ludzi i planowania dla nich diet odpowiednich pod względem odżywczym; może być również wykorzystany do oceny spożycia składników odżywczych przez poszczególne osoby.

• Górny tolerowany poziom spożycia (UL): Maksymalne dzienne spożycie, które prawdopodobnie nie spowoduje niekorzystnych skutków zdrowotnych

Szacuje się, że odpowiedni dawka boru dla osób dorosłych wynosi 20 mg. Dla kobiet w ciąży powinna oscylować w granicy 15 mg i kobiet w ciąży. W przypadku dzieci dawka ta wynosi od 0,5 do 3,5 mg dziennie.

Źródła boru

Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze źródła boru:

- Żywność - dobrym źródłem boru są pokarmy roślinne – w tym owoce, bulwy i rośliny strączkowe – zawierają największe ilości boru. Bor dostarczamy organizmowi pijąc również wino, cydr i piwo. Głównymi źródłami boru w diecie są kawa, mleko, jabłka, suszona i gotowana fasola oraz ziemniaki. Wśród małych dzieci 38% spożycia boru pochodzi z owoców i soków owocowych, a 19% z mleka i sera. W przypadku nastolatków mleko i produkty serowe stanowią 18–20% spożycia boru, podczas gdy napoje, zwłaszcza kawa rozpuszczalna, stanowią największe źródło boru w diecie dorosłych. Ilość boru w pokarmach roślinnych zależy w pewnym stopniu od zawartości boru w glebie i wodzie, w których były uprawiane. Występowanie boru odnotować można również w mleku matki i w mleku krowim. Woda zawiera bor, ale jego stężenie różni się znacznie w zależności od źródła. 

- Suplementy - bor jest dostępny w suplementach diety zawierających tylko bor oraz w suplementach zawierających bor w połączeniu z kilkoma innymi składnikami odżywczymi (często innymi minerałami). Typowe ilości pierwiastkowego boru w suplementach diety wahają się od 0,15 do 6 mg. Suplementację boru można zastosować w przypadkach kiepskich wyników wapnia, czy przy zbyt wysokim cholesterolu. W suplementach diety bor występuje w wielu różnych formach, w tym:

• boranu sodu,

• tetraboranu sodu,

• chelatu aminokwasowego boru,

• askorbinianu boru,

• asparaginianu boru,

• cytrynianu boru,

• glukonianu boru,

• glicynianu boru,

• pikolinianu boru,

• fruktoboranu wapnia.

Niedobór boru

Niedobory boru mogą wpływać na funkcjonowanie mózgu, zmniejszając czujność umysłową i upośledzając funkcje wykonawcze mózgu. Ponadto dieta uboga w bor (0,25 mg boru/2000 kcal) może zwiększać wydalanie wapnia i magnezu z moczem oraz obniżać stężenie estrogenów w surowicy u kobiet po menopauzie. Niskie spożycie boru (0,23 mg boru/2000 kcal) wydaje się również zmniejszać poziom wapnia w osoczu i 25-hydroksywitaminy D w surowicy oraz podnosić poziom kalcytoniny i osteokalcyny w surowicy u mężczyzn i kobiet, a zmiany te mogą wpływać na gęstość mineralną kości. Niedobór boru może powodować również zaburzenia hormonalne.

 

Bor właściwości zdrowotne

Ten pierwiastek przyspiesza gojenie się ran, wspomaga budowę tkanki mięśniowej, buduje system odpornościowy i wiele innych rzeczy o których piszemy poniżej:
 

• Choroba zwyrodnieniowa stawów - bor wpływa na zmniejszanie objawów choroby zwyrodnieniowej stawów, prawdopodobnie poprzez hamowanie stanu zapalnego. Stosowany jest również przez osoby, które cierpią na reumatoidalne zapalenie stawów. Bor, szczególnie jako fruktoboran wapnia, może pomóc w zmniejszaniu objawów choroby zwyrodnieniowej stawów.

• Zdrowie kości - bor może być ważny dla wzrostu i tworzenia kości, prawdopodobnie poprzez wpływ na aktywność osteoblastów i/lub osteoklastów, poprzez wpływ na poziomy hormonów steroidowych w surowicy i udział w metabolizmie wapnia. Badania na zwierzętach wskazują, że niedobór boru powoduje nieprawidłowy rozwój kończyn; opóźnione dojrzewanie płytek wzrostu; zmniejszoną wytrzymałość kości. Porównania zwierząt otrzymujących suplementację borem ze zwierzętami, które spożywają zwykłe lub niewielkie ilości boru, pokazują, że suplementacja poprawia niektóre wskaźniki wytrzymałości kości. 

Zagrożenia dla zdrowia wynikające z nadmiernego boru

Zarówno zbyt mała ilość boru, jak i jego nadmiar mogą szkodzić na organizm. Objawy związane z przypadkowym spożyciem kwasu borowego lub boraksu (boranu sodu), zawartych w niektórych domowych środkach czystości i pestycydach, obejmują:

• nudności,

• dolegliwości żołądkowo-jelitowe,

• wymioty,

• biegunkę,

• zaczerwienienie skóry,

• wysypkę,

• pobudzenie,

• drgawki,

• depresję i zapaść naczyniową.

Toksyczność boru może również powodować bóle głowy, hipotermię, niepokój, zmęczenie, uszkodzenie nerek, zapalenie skóry, łysienie, anoreksję i niestrawność. Wysokie spożycie boru u niemowląt powodowało anemię, drgawki, rumień i cienkie włosy. Niezwykle wysokie dawki boru mogą być śmiertelne; na przykład 15 000 do 20 000 mg może spowodować śmierć u dorosłych.

 

Bor i zdrowe diety

Ponieważ żywność dostarcza szereg składników odżywczych i innych elementów, które mają korzyści zdrowotne, potrzeby żywieniowe powinny być zaspokajane przede wszystkim poprzez żywność. W niektórych przypadkach żywność wzbogacona i suplementy diety są przydatne, gdy nie można w inny sposób zaspokoić zapotrzebowania na jeden lub więcej składników odżywczych (np. na określonych etapach życia, takich jak ciąża).

 

Wytyczne dietetyczne, które mogą pomóc w prowadzeniu zdrowego trybu życia

Poniżej przedstawiamy dodatkowe porady, które mogą pomóc w lepszej suplementacji borem:

• spożywaj różnorodne warzywa; owoce; ziarna (co najmniej pół pełnego ziarna); beztłuszczowe i niskotłuszczowe mleko, jogurt i ser; i oleje. Wiele owoców jest bogatym źródłem boru. Ziemniaki, mleko i produkty mleczne również zawierają bor.

• przyjmuj pokarmy białkowe, takie jak chude mięso; drób; jajka; owoce morza; fasola, groszek i soczewica; orzechy i nasiona; i produkty sojowe. Orzeszki ziemne i inne rośliny strączkowe również zawierają bor.

• ograniczenie żywności i napojów o wyższej zawartości cukrów dodanych, tłuszczów nasyconych i sodu.

• ogranicz napoje alkoholowe.

• staraj się spożywać właściwą dzienną ilość kalorii.

Jak stosować bor?

Przyjmowany doustnie: Bor jest prawdopodobnie bezpieczny, gdy jest stosowany w dawkach nie przekraczających 20 mg na dobę. Dawki powyżej 20 mg na dobę mogą powodować problemy z płodnością u mężczyzn. Duże dawki mogą również powodować zatrucia. Objawy zatrucia obejmują drażliwość, drżenie, osłabienie, bóle głowy, biegunkę, wymioty i inne objawy.

Po nałożeniu na skórę: pięciowodny żel pentaboranu sodu, który zawiera bor, jest prawdopodobnie bezpieczny w przypadku stosowania na skórę przez okres do 5 tygodni. Bor przenika przez skórę w dość łatwy sposób.

Po zastosowaniu na okolice intymne: kwas borowy, powszechna forma boru, jest prawdopodobnie bezpieczny, gdy jest stosowany przez okres do 6 miesięcy. Może powodować pieczenie pochwy.

Ciąża i karmienie piersią: Bor jest prawdopodobnie bezpieczny, gdy jest przyjmowany doustnie podczas ciąży lub karmienia piersią. Zaleca się jednak szczególną rozmowę i wizytę u lekarza, bądź dietetyka w tym zakresie.

• W przypadku osób w wieku 19-50 lat nie należy przyjmować więcej niż 20 mg dziennie;

• dla osób w wieku 14-18 lat nie należy przyjmować więcej niż 17 mg na dobę.

Przyjmowanie boru doustnie w wyższych dawkach jest prawdopodobnie niebezpieczne i wiąże się z niższą masą urodzeniową i wadami wrodzonymi. Stosowanie kwasu borowego do pochwy w ciągu pierwszych 4 miesięcy ciąży również wiąże się z wadami wrodzonymi.

Dzieci, a suplementacja borem: Bor jest prawdopodobnie bezpieczny, jeśli jest właściwie stosowany. Bezpieczna ilość zależy od wieku dziecka. Bor jest prawdopodobnie niebezpieczny, gdy jest przyjmowany doustnie w wyższych dawkach. Duże ilości boru mogą powodować zatrucia. Proszek kwasu borowego stosowany przeciw wysypce pieluszkowej, jest prawdopodobnie niebezpieczny, gdy jest stosowany w dużych ilościach.