Witamina D dla dzieci

Witamina D — podstawowe informacje

Witamina D to witamina, która rozpuszcza się w tłuszczach. Odgrywa ona w organizmie człowieka bardzo istotną rolę. Przede wszystkim pobudza wchłanianie wapnia i fosforu. Ma to wpływ na prawidłowy rozwój kości i ich właściwą gęstość. Witamina D wspomaga także pracę układu mięśniowego i nerwowego. Stanowi ona bowiem materiał budulcowy tkanek miękkich. Jej działanie wpływa również na układ odpornościowy. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko infekcji. Witaminę D nasz organizm może syntetyzować samodzielnie z cholesterolu. Potrzebne jest do tego jednak światło słoneczne. Najlepiej eksponować skórę na słońce na ok. 15 minut dziennie.

Witamina D dla dzieci — znaczenie

1. Układ kostny

Witamina D wywiera znaczący wpływ na metabolizm kości. Zwiększa ona w osteoblaście ekspresję RANKL. Ten zaś z kolei aktywuje RANK w prekursorze osteoklasta. To prowadzi do powstania dojrzałego osteoklasta, który przez działanie resorpcyjne powoduje uwalnianie wapnia z kośćca. W okresie rozwojowym ma istotne znaczenie w kształtowaniu się kości i zębów.

Niedobór witaminy D (hipowitaminoza, awitaminoza) u dzieci prowadzi do krzywicy, zaburzenia mineralizacji kości i zmniejszenia masy kostnej. U dorosłych natomiast wywołuje bóle kostne, osteomalację i osteoporozę. 

Witamina D również może pomagać w zwalczaniu próchnicy przez układ odpornościowy. Aktywuje ona białka obronne (np. katelicydyny).

2. Układ nerwowy i mięśniowy
 

Niski poziom witaminy D u pacjentów stosujących statyny korelował z występowaniem mialgii.

Istnieje związek między stężeniem witaminy D w osoczu a zaburzeniami snu. Poziom witaminy D w osoczu ciężarnej kobiety może być powiązany z ryzykiem wystąpienia zaburzeń autystycznych u jej przyszłego dziecka.

3. Układ immunologiczny

Ma działanie pośrednio przeciwbakteryjne i immunomodulujące. Witamina D aktywuje geny kodujące peptydy przeciwbakteryjne (o cechach naturalnych antybiotyków), katelicydynę i β-defensynę 2. Katelicydyna wykazuje aktywność biologiczną przeciw wielu bakteriom. Jedne z nich to bakterie gruźlicy. Może to tłumaczyć skuteczność „słonecznej kuracji” zalecanej w XIX wieku w leczeniu tej choroby. Katelicydyna jest wytwarzana przez komórki odpornościowe przy zetknięciu ze ścianami komórkowymi bakterii. Dzieje się to w obecności formy 25D witaminy D.
 

W stwardnieniu rozsianym – W 2017 roku FDA wydało oświadczenie, w którym stwierdza brak dostatecznych dowodów na stwierdzenie powiązania między spożyciem witaminy D a ryzykiem zapadnięcia na stwardnienie rozsiane u osób zdrowych. Witamina D może być jednym z czynników powodujących sezonowe nawroty objawów stwardnienia rozsianego.
 

Zapobiega powstawaniu komórek nowotworowych i ma działanie antyproliferacyjne. Wpływa również na apoptozę i angiogenezę.
 

Według badań przeprowadzonych na 17 tys. osób wyższy poziom witaminy D w surowicy nie wpływa na całkowitą liczbę zgonów z powodu raka. Jendnak osoby z wyższym poziomem mają niższe ryzyko zachorowania na raka jelita grubego.
 

Analiza 18 wyników badań, w których łącznie uczestniczyło 57 tys. ludzi, wykazała, że wśród przyjmujący witaminę D, w średniej dawce 528 j.m., śmiertelność spadła o 7%.
 

Badania wykazały, że witamina D może zmniejszać ryzyko zachorowania na grypę. Sezonowa zmienność zawartości witaminy D w organizmie (spowodowana zmiennością nasłonecznienia w różnych porach roku) wiąże się także, według tych badań, z sezonowością zakażeń na tę chorobę.

4. Układ krążenia

• Badania naukowe nie wykazują jednoznacznego wpływu witaminy D na nadciśnienie tętnicze.
• Suplementacja witaminą D3 i wapniem moduluje stan zapalny w przewlekłej niewydolności serca.
• Działania metaboliczne w wielu tkankach.
• Witamina D stymuluje zdolność do regeneracji wątroby poprzez wpływ na jej funkcje antyproliferacyjne, nasilające różnicowanie i apoptozę. Może także działać przeciwnowotworowo.

Skutki niedoboru witaminy D u dzieci

Krzywica jest najczęściej występującym efektem niedoboru witaminy D u dzieci. Pojawia się ona zazwyczaj w czasie pierwszych dni życia - a jej największe stężenie przypada między 3. miesiącem a drugim rokiem życia. Niedobór witaminy D powoduje zaburzenia wchłaniania wapnia z jelit, spadek stężenia wapnia w surowicy krwi oraz nadmierne wydzielanie fosforanów. Do zachowania prawidłowego poziomu wapnia organizm wytwarza hormon, pobierający brakujący wapń z kości. To prowadzi do odwapnienia kości. To jest główną przyczyną pojawienia się objawów krzywicy. Dla niemowląt zalecana dawka witaminy D3 to 400-500jm/dobę. Dzieci powyżej 1. roku życia, a także młodzież potrzebują dziennej dawki witaminy D w wysokości 600-1000 lU. Od pory roku zależy, jaka będzie dzienna dawka. W słoneczne dni wiosny i lata suplementacja witaminy D może być niższa. W wyniku promieni słonecznych, organizm sam syntetyzuje tę witaminę. Należy szczególnie pilnować ilość suplementowanej witaminy D w dni pochmurne. Nie można bowiem dopuścić do jej niedoboru.

Dobowe zapotrzebowanie

Ustalenie norm dziennego zapotrzebowania na witaminę D jest utrudnione, ponieważ jej ważnym źródłem (niekiedy zaspokajającym w 100% zapotrzebowanie) jest cholekalcyferol powstający w skórze, ale ilość powstałej w ten sposób witaminy D w znacznym stopniu zależy od pogody oraz od tego, jaką część skóry i przez ile czasu wystawia się na oddziaływanie promieni słonecznych. Różne instytucje zalecają różne dzienne normy doustnego spożywania witaminy D.

Polski Instytut Żywności i Żywienia zaleca następujące normy:

• niemowlęta: norma zalecana 20 µg, poziom bezpieczny 10 µg

• dzieci (1-9 r.ż): 15 µg, poziom bezpieczny 10 µg

• młodzież i osoby po 60. rż.: 10 µg, poziom bezpieczny 5 µg