Stevia

Korzyści zdrowotne stewii

Stewia to naturalna substancja słodząca, w przeciwieństwie do innych substytutów cukru. Wykonana jest z liścia spokrewnionego z popularnymi kwiatami ogrodowymi, takimi jak astry i chryzantemy. W Ameryce Południowej i Azji ludzie od wielu lat używają liści stewii do słodzenia napojów czy żywności. Jeśli chodzi o zastosowanie, stewia występuje pod postacią proszku, w płynie, a nawet w tabletkach. Roślina ta jest dostępna w wielu supermarketach i sklepach na dziale ze zdrową żywnością. Warto wskazać, że stewii możesz użyć również do słodzenia kawy, otrzymując w ten sposób słodką kofeinę bez kalorii i sztucznych słodzików. Główne amerykańskie firmy produkujące napoje gazowane sprzedają dietetyczne napoje typu cola słodzone właśnie stewią zamiast cukru. Co ciekawe, niektóre wody smakowe również posiadają stewię w swoim składzie - otrzymujemy na rynku zatem słodki produkt z opisem "zero kalorii". Jeśli należysz do grona diabetyków, stewia może być sposobem na osłodzenie jogurtu lub gorącej herbaty bez dodawania węglowodanów i kalorii.

Ryzyko związane ze stewią

FDA zatwierdziła tylko oczyszczoną postać stewii, zwaną stewiozydem, jako bezpieczną w użyciu. Produkty uważane za bezpieczne będą miały na etykiecie takie określenia jak ekstrakt ze stewii lub Stevia rebaudiana. Jeśli widzisz całe liście stewii lub surowe ekstrakty ze stewii w lokalnym sklepie z naturalną żywnością, rozważ ich zakup. Pamiętaj jednak o tym, że obecnie prowadzone są badania czy stewia w formie surowej ma szkodliwy wpływ na organizm człowieka.

Jak postępować ze świeżymi liśćmi stewii?

• Użyj ich do słodzenia herbaty: zbierz od 1 do 4 liści z wierzchołka gałęzi, aby osłodzić herbatę. Zaparz świeże liście wraz z torebką herbaty w 1 szklance gorącej wody.

• Żuj dwa świeże liście, aby ograniczyć apetyt na cukier: słodki smak pozostanie w ustach nawet przez godzinę.

• Dodaj liście do koktajli: zamiast dodawać kaloryczny miód lub syrop klonowy przejdź do stewii o zerowej kaloryczności. Zacznij od dodania ćwiartki liścia do swojego koktajlu i przetestuj jej słodycz. Chcąc zwiększyć słodycz - dodaj więcej liści.

• Zamień je w proszek lub syrop: zapoznaj się z poniższymi instrukcjami, jak zrobić stewię w proszku bądź syrop. Następnie możesz użyć proszku i syropu na wiele różnych sposobów.

Zmiel liście na proszek

Zmiel suche liście moździerzem i tłuczkiem, aż uzyskasz drobny proszek. Suche liście są słodsze niż świeże, a jedna łyżeczka stewii w proszku jest tak słodka jak około 10 łyżeczek cukru. Następnie możesz użyć proszku do przygotowania syropu ze stewii - jeśli wolisz płynny środek słodzący.

Jak używać stewii w proszku lub syropie?

Możesz użyć stevia rebaudiana tak samo, jak zwykłego cukru. Poniżej przedstawiamy kilka sposobów użycia proszku lub syropu:

• dodaj go do napojów takich jak woda gazowana, herbata lub kawa,

• używaj go w koktajlach zamiast miodu, cukru, syropu z agawy, syropu klonowego lub innego słodzika,

• dodaj go do zwykłych, bezcukrowych płatków śniadaniowych dla smaku,

• posyp nim masło orzechowe,

• użyj go do pieczenia niskokalorycznych smakołyków.

Stewia ma słaby smak lukrecji i lekko gorzki posmak, więc miej to na uwadze podczas wypieków, formowaniu ciast, tworzeniu sałatek czy przygotowaniu innych potraw, w których masz zamiar użyć stevia rebaudiana. Eksperymentuj przy gotowaniu, lecz pamiętaj, że niektóre odmiany stewii mają różne poziomy cukru tj. słodyczy.

Czy stewia jest dla ciebie dobra?

Badania wykazały, że czysty ekstrakt ze stewii nie ma wpływu na poziom glukozy we krwi, a może nawet poprawiać zdolność organizmu do metabolizowania glukozy. Analizy mające na celu zilustrowanie zdolności stewii do poprawy wrażliwości na insulinę i korzyści z cukrzycy są obiecujące, ale jest zbyt wcześnie, aby wyciągać jednoznaczne wnioski. Czysty ekstrakt ze stewii ma gorzki posmak i z tego powodu wiele słodzików na bazie stewii miesza się z innymi cukrami lub sztucznymi słodzikami, aby poprawić właśnie ich smak. Mieszając stewię z innymi składnikami słodzącymi, takimi jak dekstroza, maltodekstryna i sacharoza, niektóre produkty i preparaty ze stewii są w stanie podnieść poziom glukozy we krwi. Ważne jest zatem, aby czytać etykiety produktów zawierających stewię, także tych o potencjalnie dobrej jakości, ponieważ znajdziesz tam podstawowe informacje co do stewii. Inne badania sugerują, że roślina może być przydatna w leczeniu nadciśnienia i cukrzycy typu 2, a także jest znana ze swoich właściwości przeciwzapalnych i potencjalnych korzyści dla zdrowia jelit np. ma działanie antybakteryjne. Gdy nie jest mieszana z innymi słodzikami, stewia nie zawiera kalorii, więc jest zdrowsza i korzystna dla osób odchudzających się i szukających alternatywy dla cukru, czy chociażby chorych na cukrzycę.

Czy stewia jest lepsza niż cukier i słodzik?

Niestety, wiele komercyjnych produktów ze stewią to wysoce oczyszczone ekstrakty ze stewii i nie zawsze są tak zdrowe, jak sugerują niektóre z ich „naturalnych” etykiet. Podobnie jak inne alternatywy dla cukru, metody ekstrakcji i przetwarzania rośliny zmieniają właściwości całego liścia na coś zupełnie innego. Czysta stewia nie dodaje bowiem kalorii, nie wpływa na poziom cukru we krwi ani insuliny ani nie przyczynia się do próchnicy zębów, dlatego jest lepszym wyborem niż cukier czy słodziki. Jednak wysoce rafinowane ekstrakty utrwalają chęć i apetyt na słodkie potrawy i napoje, wobec czego nie zaleca się ich nadmiernej konsumpcji, w szczególności przez osoby cierpiące na cukrzycę. Z uwagi na fakt, że długoterminowe skutki stosowania słodzików są nadal nieznane, w dalszym ciągu należy badać słodziki pod kątem powstałych procesów metabolicznych, a osoby będące częścią badań zachęcać do publicznej wypowiedzi co do zaobserwowanych zmian w swoim organizmie.

Stewia roślinna vs sproszkowana stewia (stevia)

Stewia, którą kupujesz w sklepie spożywczym bardzo różni się od tej, którą uprawiasz w swoim ogrodzie. Jako sztuczny słodzik, stewia jest często klarownym płynnym ekstraktem lub białym proszkiem. Zasadniczo to, co zostało zrobione, to wyekstrahowanie słodkiego składnika stewii i dodanie go do proszku lub płynu, takiego jak alkohol lub gliceryna, aby rozcieńczyć słodycz i pomóc usunąć niektóre gorzkie posmaki. Zielona stewia, czyli Stevia rebaudiana, to roślina pochodząca z Ameryki Południowej, która rośnie jako zioło z ząbkowanymi liśćmi - ten rodzaj stewii jest właśnie tym, który możesz uprawiać w ogrodzie. Od setek lat rdzenni mieszkańcy Ameryki Południowej na liściach stewii opierali zarówno produkty stosowane w medycynie i przemyśle kosmetycznym, ale również używali jej jako naturalny słodzik. Smak zielonych liści stewii przypomina odrobinę smak zielonej herbaty zmieszanej ze słodzikami, tzn. jest dość słodki.

Jak sadzić stewię?

Uprawiaj zieloną stewię w pełnym słońcu w pojemnikach lub w luźnej, gliniastej, przepuszczalnej glebie. Umieść ją w odległości 36 cm od siebie, aby mogła się wypełnić i urosnąć na wysokość 25 - 50 cm. Podobnie jak w przypadku bazylii, jeśli nadal będziesz używać górnych liści, stanie się ona bardziej krzaczasta i pełniejsza z mocniejszymi łodygami. Stewię można uprawiać z nasion zimą lub z ukorzenionych sadzonek. Jeśli chodzi o zioła, uprawa stewii wymaga nieco więcej wysiłku niż większość, ponieważ roślina wymaga trochę ciepła i może zająć kilka sadzonek. Lepiej jest co roku rozpoczynać nowe sadzonki lub nowe nasiona, aby uzyskać najświeższą stewię. Przycinaj roślinę stewii kilka razy w ciągu sezonu wegetacyjnego, aby zapobiec kwitnieniu i zachęcić do rozgałęziania. Gdy roślina zakwitnie, smak liści staje się mniej atrakcyjny. Podobnie jak w przypadku większości ziół i warzyw, które jesz dla ich liści, gdy energia rośliny zacznie kwitnąć, liście stają się gorzkie lub mniej aromatyczne.

Gdzie mogę kupić rośliny stewii?

Rośliny Stevia są zwykle dostępne w centrum ogrodniczym w dziale ziół. Z uwagi jednak na fakt, że większość roślin z centrów ogrodniczych została potraktowana pestycydami, nie jedz od razu liści stewii. Poczekaj na nowy wzrost, przytnij roślinę stewii i ciesz się nowym (nieleczonym wzrostem) do spożycia.

Jak zbierać stewię?

Jeśli przycinasz roślinę kilka razy w roku będziesz mieć mnóstwo świeżej i gotowej stewii do wykorzystania podczas gotowania w miesiącach letnich. Aby zebrać stewię należy w pierwszej kolejności usunąć liście z łodyg. Możesz również wysuszyć liście, wiążąc łodygi i pęczki, po czym zawiesić je w chłodnym, ciemnym miejscu do wyschnięcia. Jesienią zbierz całą roślinę po ustąpieniu pogody. Niższe temperatury nadadzą liściom stewii jej słodki smak.

Domowa zielona stewia w proszku

Aby przygotować zieloną stewię w proszku, którą można wykorzystać w przepisach na pieczenie, weź suszone liście i umieść je w blenderze lub robocie kuchennym, aby uzyskać bardzo drobny proszek. Pamiętaj, że prawdopodobnie nie rozpuszcza się on w płynach. Zamiast tego po prostu wypłynie na wierzch, więc nie sprawdzi się przy porannej kawie.

Herbata słodzona stewią.

Użyj świeżych lub suszonych liści stewii do słodzenia herbaty - idealnie zastąpi cukier. Dodaj jeden mały kawałek liścia do gorącej wody w połączeniu z innymi ziołami herbacianymi, aby dodać naturalną, ziemistą słodycz. Stewia nie moczy się w zimnej wodzie, więc woda musi być ciepła, aby uwolnić słodycz. Zawsze pamiętaj, że stewia jest o wiele słodsza niż cukier, więc potrzebujesz jej tylko odrobinę - w szczególności miej to na uwadze, jeżeli należysz do grupy diabetyków.

Podsumowanie

Stewia, znana również jako słodzik stewiolowy, jest naturalnym substytutem cukru, który tworzą glikozydy stewiolowe - obecne w sproszkowanych liściach rośliny Stevia rebaudiana. Pochodzi z Ameryki Południowej i od wieków była używana przez rdzennych mieszkańców jako słodzik i lecznicze zioło. Jedną z głównych zalet stewii jest to, że można odczuć jej słodki smak i nie spożywać cukru przy tym.

Nie tylko nie wpływa ona na poziom cukru we krwi, ale także nie powoduje próchnicy zębów. Stewia jest również szczególnie atrakcyjna dla osób dbających o linię, gdyż zalicza się do słodzików o niskiej kaloryczności - w porównaniu do tradycyjnego cukru. W przeciwieństwie do sztucznych słodzików, stewia jest naturalna i niezwykle wszechstronna w zastosowaniu. Można ją przyjmować jako zamiennik cukru w napojach, deserach, a nawet w pieczeniu. Ponadto, sproszkowane liście stewii zawierają szereg składników mineralnych, które mogą wpływać korzystnie na nasze zdrowie. Pomimo tego, że cena stewii może być nieco wyższa niż innych słodzików, jej naturalne pochodzenie i liczne korzyści sprawiają, że jest to popularny wybór dla wielu osób poszukujących zdrowszej alternatywy dla tradycyjnego cukru. Nic zatem dziwnego, że stewia cena i koszty zakupu są trochę wyższe, niż w przypadku klasycznego słodzika.